8 wskazówek dotyczących rozwoju samodzielności dzieci

Jeśli chcecie wychować dziecko pewne siebie, zdolne do samodzielnego podejmowania decyzji, powinniście dać mu tego swobodę. Należy zachęcać dziecko do odkrywania własnych możliwości. Kluczem do wychowania samodzielnego dziecka jest zachowanie równowagi w stosunku do niego. Należy być cierpliwym, ale niezbyt pobłażliwym. Niestety, często rodzice starają się kontrolować każdy krok dziecka. Nie powinni tego robić, ponieważ w ten sposób pozbawiają jego możliwości dokonywania wyboru. Ponadto dziecko nabiera przekonania, że zawsze będzie ktoś, kto rozwiąże jego wszystkie problemy. Gdy rodzice zbytnio kontrolują dziecko i o wszystkim decydują, uzależniają je od siebie, co w przyszłości może zaowocować tym, że zacznie żywić urazę do nich, a nawet się buntować.

Ale jak osiągnąć tę potrzebną równowagę i wychować samodzielne dziecko? Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, jak wspierać niezależność dziecka.

1. Sporządźcie harmonogram

Jasna codzienna rutyna przyczynia się do rozwoju dziecka. Ale dziecko potrzebuje równowagi pomiędzy rutyną i wolnością – to sprzyja jego usamodzielnianiu się. Im więcej pozwolicie dziecku dbać o siebie samo, tym bardziej stanie się niezależne.

• Zaproponujcie, by samo porządkowało swoje rzeczy w garderobie, samo ubierało się rano, ścieliło własne łóżko;
• Pozwólcie mu samemu wybrać danie na śniadanie i samemu nałożyć sobie na talerz;
• Pozostawiajcie nakrycia stołowe i ubranka dziecka na niższym poziomie, by zawsze miało do nich dostęp.

2. Rozwijajcie nawyki rozwiązywania problemów

Każde dziecko ma jakieś drobne problemy. Zamiast próbować rozwiązywać je za nie, pozwólcie mu znaleźć wyjście z sytuacji samodzielnie. Aby dziecko nauczyło się być niezależne, warto dać mu możliwość znalezienia wyjścia z trudnej sytuacji.

• Konflikty z rodzeństwem to najczęstszy problem w tym wieku;
• Nie wtrącajcie się: niech dziecko samo spróbuje rozwiązać ten problem;
• Zabawa z podziałem na role to jeden z skutecznych sposobów na rozwijanie potrzebnych nawyków.

3. Porażka to jeszcze nie koniec

Nie należy obawiać się porażki. Wręcz przeciwnie! Porażka uczy, motywuje, stymuluje, a nawet promuje rozwój. Należy pozwolić dziecku na popełnianie błędów, bez względu na trudności, jakich to wam przysporzy. Na błędach dziecko nauczy się ważnych życiowych lekcji.

• Na przykład dziecko może zaniedbać odrobienia lekcji w domu i następnie w szkole stanie w obliczu niekorzystnych konsekwencji;
• Jest to po prostu część procesu uczenia się, która przypomina mu o potrzebie odrobienia lekcji następnym razem;
• Nie karć dziecka, jeżeli rozlało mleko nalewając je do szklanki. Pomóż mu wytrzeć stół i powiedz, żeby robiło to ostrożniej. Pozwól na nieumyślne popełnienie błędu i pomóż określić, jakie działania doprowadziły je do złej decyzji.

4. Okazujcie współczucie

Dziecko powinno wiedzieć, że się nim opiekujecie, ale chcecie, żeby nauczyło się samo rozwiązywać własne problemy.

• Postarajcie się, by dziecko zrozumiało, że, co by się nie stało, zawsze będziecie blisko i że zawsze może liczyć na wasze wsparcie;
• Postarajcie się, by zrozumiało, że chcecie, by potrafiło samo rozwiązywać konflikty, a nie szukało pomocy u innych;
• Zapewniajcie, że cieszy was to, że nauczyło się robić coś bez waszej pomocy. Popierajcie jego przejawy samodzielności, ale nie dopuszczajcie, by zrobiło sobie krzywdę.

5. Zachęcajcie, by było stanowcze

Dajcie mu możliwość bronienia swojego punktu widzenia oraz swoich praw. Oto jak można to uczynić:

• Kiedy jecie razem na mieście, pozwólcie dziecku samemu zamówić sobie danie;
• Pozwólcie mu samemu zdecydować, co założy przed wyjściem na spacer;
• Pytajcie, co chciałoby zjeść na kolację;
• Pozwólcie mu samemu wybrać porę na odrobienie lekcji.

6. Zaproponujcie dziecku rozsądny wybór

Aby nauczyć dziecko samodzielnego myślenia, zaproponujcie mu rozsądny wybór.

• Pozwólcie mu wybrać, które z kilku dań chciałoby dostać na kolację czy, kupując mu ubrania, wybrać je samemu;
• Pozwólcie mu zdecydować, co chce zrobić najpierw: odrobić lekcje czy wykonać obowiązki domowe;
• Ustalcie mu ograniczenia. Dziecko powinno znać granice tego, co dozwolone, i oczekiwania rodziców wobec niego.

7. Proponujcie pomysły, ale nie wtrącajcie się

Jeśli zauważycie, że dziecko na próżno usiłuje znaleźć jakieś rozwiązanie, nie oferujcie natychmiast swojej pomocy. Zamiast tego możecie zrobić rzeczy następujące:

• Proponujcie pomysły na rozwiązanie, ale nie ingerujcie, by rozwiązać problem za dziecko;
• Pozwólcie mu samodzielnie zastosować zaproponowany pomysł i rozwiązać problem;
• Nie wtrącajcie się w proces myślenia dziecka, a możecie być mile zaskoczeni, widząc jak oryginalne rozwiązanie zagadnienia wymyśliło.

8. Pozwólcie mu brać odpowiedzialność

Jeśli wybieracie się w podróż, pozwólcie dziecku samodzielnie spakować swoje rzeczy. Na początku parę razy trzeba mu pokazać, jak to się robi prawidłowo. Niech też dziecko uczestniczy w przygotowaniach do wyjazdu na równi z rodzicami.

• Aby dziecko czuło się samodzielne, pozwólcie mu wziąć udział w planowaniu podróży;
• Zaproponujcie, by samo niosło swój bagaż w drodze na dworzec i w podróży.

Samodzielne dziecko to w przyszłości dorosły, radzący sobie z wymaganiami stawianymi przez życie. Czasem może się wydawać, że dziecko zbyt wolno staje się samodzielne. Jednak ważne jest by rodzice kierowali nim na każdym etapie jego rozwoju. Zróbcie wszystko, by wyrosło na odnoszącego sukcesy dorosłego.