Jak rysowanie wpływa na rozwój dzieci

Wszystkie dzieci na świecie lubią rysować – to wiadomo. We wszystkich krajach i społeczeństwach z własnej wyobraźni dzieci tworzą obrazy i rysunki, opowiadają przeróżne historie za pomocą wizerunków, nawet jeżeli używają do tego tylko patyka i piasku. Od pierwszego roku życia i w ciągu całego okresu dzieciństwa dzieci kolorują obrazki i rysują wszelkie realistyczne i fantastyczne rysunki, ujawniając w ten sposób swój wewnętrzny świat. Rysunki dzieci często zadziwiają rodziców i psychologów, którzy dostrzegają w nich klucze do indywidualnych cech, emocji oraz rozwoju umysłowego dziecka.

Rysunki są wyrazem poczucia piękna i kreatywności dziecka. Rysując dzieci rozwijają logiczne myślenie oraz wyrażanie się za pomocą symboli, ponieważ uczą się przekazywać otaczający świat w dwuwymiarowej przestrzeni na papierze. Rysowanie rozwija również orientację przestrzenną dziecka, pomaga w przyswajaniu nauk ścisłych i wyładowaniu emocji w stanie stresu. Znany psycholog Lew Wygotsky utrzymywał, że rysunki są częścią systemu komunikacji symbolicznej obejmującej mówienie, czytanie i pisanie. System komunikacji dziecka ujawnia się w trakcie jego rozwoju. W sensie dosłownym prymitywne rysunki dzieci służą za pośrednie ogniwo pomiędzy ustną i pisemną formami języka.

Jak rodzice i nauczyciele mogą nauczyć dziecko rysować? I czy warto to robić? Jak właściwie można to zrobić? W kółku plastycznym dziecko oczywiście może nauczyć się konkretnych sposobów rysowania. Ale prócz tego małe dzieci lubią też bawić się kostkami, odgrywać małe scenki czy czytać książeczki dla dzieci. Czy te zajęcia mogą wpływać na umiejętność rysowania? Aby odpowiedzieć na to pytanie, amerykańscy naukowcy przeprowadzili badanie, w którym uczestniczyło 90 dzieci w wieku przedszkolnym. Badanie trwało 8 tygodni.

Wszystkie dzieci zostały losowo podzielone na trzy grupy. W każdej grupie dzieci zajmowały się pewnymi zajęciami: czytały ilustrowane książki dla dzieci, bawiły się w zabawy z podziałem na role, budowały wieże z kolorowych kostek. W tym samym czasie każda grupa rysowała. Naukowcy, obserwując dzieci, próbowali dowiedzieć się, jaki wpływ miały ich zajęcia na umiejętność rysowania – na wprawność artystyczną, zdolności poznawcze itp. Rysunki dzieci były oceniane przez pryzmat pięciu kategorii: kreatywność, talent artystyczny, złożoność przestrzeni, użycie kolorów i wykorzystanie ludzkich postaci w rysunku.

Badanie wykazało, że umiejętności rysowania dzieci (według sumy wszystkich pięciu kryteriów) uległy poprawie w ciągu ośmiu tygodni. Dzieci, których umiejętności rysowania przed badaniem były nieco wyższe, wykazały duży postęp w nauce, chociaż, ogólnie biorąc, poprawę umiejętności rysowania zaobserwowano u wszystkich dzieci bez wyjątku. Spośród trzech zajęć najbardziej pożyteczne dla rozwijania umiejętności rysowania okazało się czytanie książek: miało pozytywny wpływ na rozwój zdolności twórczych, talentu oraz złożoność przestrzeni. Grupa, w której dzieci budowały z różnokolorowych kostek, wykazała największy postęp w używaniu kolorów na rysunkach. Zabawy fabularne miały najmniejszy wpływ na rozwój umiejętności rysowania, jednak w tej grupie zaobserwowano największy postęp w wykorzystaniu postaci ludzi na rysunkach. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że w zabawach fabularnych na pierwszy plan wysuwają się relacje między ludźmi.

Dlaczego właśnie czytanie okazało się najlepszym ćwiczeniem dla rozwijania umiejętności rysowania u dzieci? Psychologowie, którzy pracowali z grupą czytającą, zadawali dzieciom wiele pytań dotyczących ilustracji w książkach. Psychologowie często celowo zatrzymywali czytanie, aby zadać dzieciom pytania o kolory, przestrzenne ułożenie przedmiotów i elementy fabuły na rysunku. Ilustracje są ogromnie ważne w literaturze dla dzieci dlatego, że gdy zwraca się uwagę dziecka na detale tych ilustracji, zaczyna ono lepiej rozumieć, jak powinien wyglądać dobrze wykonany rysunek. Oglądając styl i fabułę ilustracji dzieci robiły postępy w rozwoju kreatywności, złożoności i realistyczności swoich rysunków. Innymi słowy zastosowały swoje obserwacje przy tworzeniu własnych rysunków.

Rysowanie jest ściśle związane z rozwojem sfery poznawczej i emocjonalnej, symbolicznego języka dziecka, percepcją przestrzeni i przyswajaniem nauk ścisłych. Dlatego rodzice powinni wiedzieć, jaki rodzaj działalności oprócz formalnej nauki rysunku sprzyja rozwojowi dziecka. Powyższe badanie wykazało, że rodzice oraz nauczyciele mogą wykorzystywać czytanie ilustrowanych książek w trakcie nauki rysowania.

Zwracając uwagę dziecka na kolory, formy, elementy fabuły i ogólne wykonanie ilustracji książkowych możecie poprawić jego wprawność w rysowaniu. Większość dotychczasowych badań psychologicznych na ten sam temat poświęcano interpretacji treści rysunków dzieci. Jednakże dalsze badania nad tym, jakie działania pomagają dziecku rozwijać jego umiejętności, ujawniają, w jaki sposób można połączyć wypoczynek dziecka z jego rozwojem.