Eksperyment ze stężeniem soli: poznajemy osmozę
Możesz na własne oczy zobaczyć jak wygląda osmoza, a także co się stanie z ziemniakiem w słodkiej i w słonej wodzie
Osmoza — to jednokierunkowe przenikanie cząsteczek rozpuszczalnika (wody) przez półprzepuszczalną membranę w stronę większego stężenia substancji. W taki sposób czysta woda przenika wewnątrz roślin, ponieważ rośliny w środku zawierają sok — skoncentrowany roztwór soli i innych substancji. Ale my także wiemy, że sok może być wydzielany też na zewnątrz, na przykład w sałatce z warzyw po tym jak ją posolić. W celu zademonstrowania procesu osmozy przeprowadzimy poglądowy eksperyment z ziemniakiem oraz trzema roztworami o różnych stężeniach.
Materiały:
- trzy przezroczyste szklanki;
- ziemniak;
- łyżeczka;
- sól;
- nóż.
Przebieg prac:
Wlej wodę do trzech szklanek. Pierwszą pozostaw bez zmian. Do drugiej dodaj trochę soli (do jednej łyżeczki soli) i wymieszaj. Trzeci roztwór trzeba przygotować tak, aby miał on największe stężenie — dodaj 3—5 łyżeczek soli i dokładnie wymieszaj.
Obierz ziemniak i wytnij z niego 3 jednakowe z punktu widzenia rozmiaru kawałeczki. Zanurz w wodzie. Od razu zauważysz, że w trzeciej szklance ziemniak będzie pływał na powierzchni. Oznacza to, że wodny roztwór soli jest bardziej gęsty.
Po upływie kilku godzin można będzie sprawdzić, jak zmieniły się nasze klocki ziemniaczane. I jakie wnioski można będzie z tego wyciągnąć:
- 1 wzorzec, który był zanurzony w zwykłej wodzie, napęczniał — cząsteczki wody o małym stężeniu przenikły do komórek ziemniaka ze słabo słonym sokiem;
- 2 wzorzec pozostał bez zmian — została osiągnięta równowaga substancji, wyrównało się osmotyczne ciśnienie;
- 3 wzorzec uległ deformacji, zmniejszył się w rozmiarach — tak się stało z powodu wyciągania soku z warzywa w stronę słonego roztworu o dużym stężeniu.
Zawdzięczając takiemu zjawisku jak osmoza rośliny wciągają wilgoć i mogą rosnąć. Zerwaną gałąź można włożyć do wazonu wypełnionego wodą i zauważysz jak po jakimś czasie ona się rozprostuje i wyrówna.
