Oceń publikację

Jak wychować dziecko życzliwe i troskliwe wobec innych?

Zadaniem rodziców jest rozwijanie wrodzonej zdolności dziecka do okazywania życzliwości i troski

Jak wychować dziecko życzliwe i troskliwe wobec innych?

Jak nauczyć dziecko byсia życzliwym? Czym tak naprawdę jest życzliwość? Pojęcie „życzliwości” jest wieloaspektowe. Między innymi jest to przejaw troski i zdolności do współczucia wobec innych. Dobroć i troska dziecka zwykle przejawia się we wczesnym dzieciństwie i stopniowo rozwija się w ciągu całego życia. Oto kilka przykładów życzliwości dziecka wczesnego wieku:

  • kiedy ktoś płacze obok, dziecko również zaczyna płakać, okazując tym samym empatię;
  • dziecko szczerze pociesza lalkę lub misia, ociera łzy i czule je uciska;
  • dziecko chętnie dzieli się zabawkami z innymi dziećmi;
  • dziecko może współczująco i szczerze pocieszyć płaczące dziecko obok siebie;
  • dziecko samodzielnie wyraża chęć pomocy osobom starszym;
  • dziecko jest dobre dla zwierząt. Ponadto dziecko zawsze głośno protestuje, jeśli widzi okrucieństwo wobec zwierząt ze strony innych.

Rodzice mogą pomóc dziecku okazywać innym życzliwość. Czynienie komuś dobra przyczyni się do poczucia wewnętrznej satysfakcji malucha. Dziecko z pewnością doświadczy mnóstwa pozytywnych uczuć. Świeć przykładem! Bycie dobrym wzorcem dla dziecka, czasami działa lepiej niż wiele poprawnych słów.

Dzieci uczą się głównie poprzez obserwację dorosłych. Uczą się od rodziców wzorców zachowań zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych. Rodzice, wychowujące swoje dziecko, powinni zawsze o tym pamiętać i mieć to pilnie na uwadze. Filozof Albert Schweitzer powiedział przy tej okazji, że rodzice mogą czegoś nauczyć dziecko tylko na trzy sposoby:

  • po pierwsze, na własnym przykładzie;
  • po drugie, na własnym przykładzie;
  • po trzecie, na własnym przykładzie.

Codziennie i co minutę rodzice wychowują swoje dziecko własnym przykładem, czasami nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Swoimi czynami, działaniami i postawą wobec innych rodzice demonstrują swojemu dziecku wzór zachowania, który dziecko chłonie jak gąbka. Badania psychologiczne pokazują, że dziecko jest bardziej skłonne do spełniania życzeń dorosłych, jeśli są one poparte oczywistym faktem.

  • Na przykład: „Ciocia Helena cały dzień spędziła z babcią w szpitalu. Widzisz, jaka jest zmęczona? Naprawdę potrzebuje odpoczynku. Więc baw się cicho, a lepiej poczytaj książkę”.

Pamiętając, że trzeba być wzorcem dla swojego dziecka, słowa rodziców powinny zawsze odpowiadać ich działaniom. Chwalenie dziecka za dobre zachowanie, a ponadto podziękowanie mu za to, to kolejny sposób na pokazanie mu dobrego przykładu. W ten sposób nie tylko wzmacniasz dobre zachowanie dziecka, ale także zaszczepiasz w jego umyśle przekonanie, że bycie życzliwym jest szlachetne i znaczące.

  • „Tak się cieszę, Marysiu, że się podzieliłaś swoimi kostkami z Jaśkiem. Spójrz, jaki jest szczęśliwy!”;
  • „Naprawdę chcesz pomóc dziadkowi w robieniu zakupów? Świetny pomysł! Dziadek będzie bardzo zadowolony, jestem pewien”.

Dziecko, które nieustannie czuje szacunek i troskę o innych ze strony swoich rodziców, samo okaże troskę i szacunek dla innych, ponadto zrozumie wagę dobrych uczynków.

Okazywanie życzliwości przez dziecko wczesnego wieku (dziecko do 5 lat).

Rozwijanie zaufania u dziecka.

Sposób, w jaki traktujesz swoje dziecko od pierwszych chwil życia, wpływa na jego dalszy rozwój. Dziecko czuje się wartościowe, ważne i potrzebne dopiero wtedy, gdy rodzice czule reagują na jego emocje i zaspokajają podstawowe potrzeby. Dziecko jest bardzo wrażliwe na ocenę siebie ze strony osób dorosłych, zwłaszcza rodziców. Relacja oparta na zaufaniu to dla dziecka fundament jego istnienia. Kształtowanie zaufania jest długim procesem, który rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie. Proces kształtowania zaufania wymaga sporego poświęcenia ze strony rodziców. Warunkiem do budowania zaufania ze strony rodziców jest ich postawa ufności w stosunku do dziecka. Dominuje tutaj prosta zasada, że wówczas kiedy ufamy dziecku, ono także jest w stanie o wiele łatwiej zaufać nam samym.

Bądź konsekwentny.

Przed dzieckiem trzeba stawiać konsekwentne oczekiwania, wtedy świat wyda mu się przewidywalny i niezawodny. Dziecko potrzebuje punktów odniesienia, potrzebuje oparcia. Twoje wyjaśnienia i instrukcji dla dziecka powinny być zawsze jasno sformułowane, logiczne i spójne. Dziecko widząc niezgodność między tym, co rodzic mówi, a robi, dojdzie do wniosku, że nie musi w ogóle go słuchać. Jeśli w instrukcjach rodzica pojawią się sprzeczności, dziecko będzie zdezorientowane i zagubione. Niekonsekwentny rodzic w swoich działaniach wyrządza wielką szkodę procesowi wychowawczemu dziecka, ponieważ stawia siebie jako przykład niekonsekwencji oraz niezobowiązania. W takim przypadku dorastające dziecko nie będzie słowne. Tego przecież nauczyło się od rodzica, że jedno się mówi a drugie się robi. Konsekwencja i przewidywalność w życiu dziecka jest gwarancją jego równowagi psychicznej. Konsekwentne zachowanie daje dziecku pewność i poczucie bezpieczeństwa.

Wychowanie dziecka w pozytywny sposób.

Pozytywne wychowanie to przede wszystkim podejście do edukacji, które opiera się na szacunku dla dziecka. Dzieci uczą się dbać o innych dopiero wtedy, gdy czują troskę innych (opiekunów, rodziców, wychowawców) w stosunku do siebie. Jest to niezaprzeczalna prawidłowość. Krótko mówiąc, rodzice, wychowując swoje dziecko na zasadach miłości i szacunku, uczą je tego samego zachowania wobec innych.

Jeśli chodzi o karę fizyczną dziecka, liczne badania psychologów dostarczają jednoznacznych wniosków na ten temat. Kara fizyczna hamuje rozwój pozytywnej relacji rodzic-dziecko. Dlatego w swoich metodach wychowawczych rodzice w żadnym wypadku nie powinni skupiać się na surowej dyscyplinie.

Udowodniono, że kary fizyczne w żaden sposób nie rozwiązują problemów z zachowaniem dziecka. Dzieje się tak dlatego, że kara fizyczna nie pomaga dziecku kontrolować swojego zachowania ani nie pomaga mu zrozumieć związku między złym zachowaniem a karą. Dziecko doświadczając bólu i szoku psychicznego związanego z karami cielesnymi, przeżywa jedynie wstyd i złość wobec rodzica.

Pozytywne rodzicielstwo łączy w sobie szacunek i miłość do dziecka, a także jasne instrukcje oparte na przyczynowości. Kiedy dziecko otrzymuje konsekwentne a pozytywne wskazówki od rodzica lub opiekuna, istnieje wyższe prawdopodobieństwo, że będzie zachowywało się w ten sam sposób.

Nawiązanie relacji dziecka w wieku 6 – 12 lat z otoczeniem.

Zachęcaj dziecko do uwzględniania opinii innych.

W kontekście wychowywania dziecka na życzliwe i opiekuńcze wobec innych zachęcaj je również do brania pod uwagę opinii innych. Dziecko żyje w swoim własnym, ograniczonym wiekiem świecie, więc tylko rodzice lub opiekunowie mogą pomóc mu dostrzec potrzeby i aspiracje innych osób. Starsze dzieci są już bardziej zdolne do absorbowania emocji i uczuć innych. W przypadku małego dziecka jednak najczęściej konieczna jest praca nad rozwojem jego empatii.

Bardzo dobrym sposobem na rozwinięcie przez dziecko takich cech jak opiekuńczość oraz życzliwość jest wykonywanie obowiązków domowych. Badania pokazują, że regularne prace domowe u dziecka w wieku 12-14 lat przyczyniają się do rozwoju jego chęci do ochotniczej pomocy innym.

Jeśli wyznaczasz swojemu dziecku obowiązki domowe, pochwal je za opiekę nad wszystkimi członkami rodziny. Powiedz dziecku, jak ważna i niezbędna jest jego opieka dla wszystkich domowników. To nie tylko pocieszy dziecko, ale także zmotywuje je do dalszego okazywania życzliwości i troski o innych.

Rozwój życzliwości u dziecka w wieku 8-12 lat.

Wiek dziecka

Charakterystyka dziecka

Przykład

8 miesięcy – 1,5 roku

Dziecko rozumie, że jego działania mogą wywołać radość lub złość u innych (w odpowiedzi)

„Jeśli zrobię śmieszną minę dla Piotrka, na pewno się do mnie uśmiechnie”

Dziecko rozumie instrukcje rodziców dotyczące okazywania życzliwości i troski głównie wtedy, gdy słowa są poparte czynami

Rodzice mówią dziecku: „Traktuj małego braciszka z czułością” i jednocześnie delikatnie głaszczą niemowlę po policzku. Dziecko zrobi to samo w przyszłości

2-3 lata

Dziecko wykazuje pierwsze oznaki współczucia i życzliwości dla innych

Na własną inicjatywę uspokaja płaczące dziecko obok siebie

Ono chętnie stosuje się do poleceń rodziców, zwłaszcza dotyczących zachowań odpowiedzialnych społecznie. Wyróżnia pracowitość, jest zawsze gotowe do pomocy

Pomaga w sprzątaniu pokoju. Mówi grzecznie: „dziękuję”, „proszę”

4-6 lat

Dziecko rozwija takie pojęcie jak sprawiedliwość

„Widzę, że ciastko mojego brata jest większe niż moje”

Dziecko zaczyna rozumieć, że samolubne zachowanie jest czymś złym

„Jeśli wezmę dla siebie całą plastelinę, żadne z dzieci nie będzie w stanie jej użyć. Będą źle się czuli z powodu mojego czynu”

Dziecko potrafi okazywać empatię na różne sposoby

Ono nie tylko chętnie dzieli się zabawkami z rówieśnikami, ale także pociesza je i uspokaja. Może wstawiać się za innym dzieckiem, które jest prześladowane

Dziecko z góry planuje dobre uczynki

„Kiedy ta kurtka stanie się dla mnie mała, damy ją komuś, kto w ogóle nie ma kurtki”

6-12 lat

Dziecko jest w stanie zrozumieć uczucia, powody i motywy działań innych

„Jaś dopiero niedawno pojawił się w naszej klasie. On nie ma jeszcze przyjaciół. Chyba czuje się z tego powodu zbyt samotny”

 

Dziecko potrafi odróżnić dobro od zła. Dziecko rozumie również konsekwencje robienia złych rzeczy

„Oszukiwanie kogokolwiek jest bardzo złe”. „Jeśli wygram oszukując kogoś, nie będę szczęśliwy. Nie sprawi mi to przyjemności. Będę czuł się winny”

 

Dziecko rozumie (czasem z pomocą rodziców) konsekwencje swoich działań dla innych

„Jeśli nie zaproszę Irenki na urodziny, ona może się obrazić”

 

Dziecko potrafi okazywać życzliwość i współczucie bez namawiania osoby dorosłej

Po popełnieniu złego uczynku ono natychmiast próbuje naprawić sytuację. Dziecko również czuje się winne i szczerze przeprasza


Okaż empatię.

Empatia to umiejętność postawienia się w sytuacji innej osoby, a tym samym zrozumienie jej uczuć i myśli. W sytuacjach trudnych, konfliktowych poczucie empatii jest bardzo cenne, ponieważ pomaga zrozumieć motywy drugiego człowieka i tym samym podjąć obiektywną decyzję.

Pokaż dziecku na przykładach, jak empatia może przyczynić się do rozstrzygania codziennych problemów. Wyjaśnij swojemu dziecku, kim są wolontariusze i czym oni się zajmują. Powiedz dziecku również, że jest sporo osób na świecie, którzy z różnych powodów pilnie potrzebują rzeczy niezbędnych: jedzenia, odzieży, leków. Zaangażuj swoje dziecko we wszelką możliwą pomoc dla potrzebujących.

Pomagając innym, dziecko będzie doświadczać pozytywnych uczuć nie tylko dlatego, że pomogło innym, ale także dlatego, że jest zaangażowane w dobry cel charytatywny. Empatia obejmuje również troskę o zwierzęta i środowisko. Starsze dziecko można zmotywować do udziału w wolontariackich akcjach na rzecz środowiska.

Wnioski.

Dzieci w przeważającej większości mają wrodzoną zdolność okazywania innym życzliwości. Świadczą o tym liczni obserwację prowadzone na dzieciach już od momentu narodzin. Empatia, jako cecha charakteru wymaga jednak stałego rozwoju. W kwestii dalszego rozwoju empatii ważną rolę odgrywają rodzice czy opiekunowie. Jeśli życzliwie (i w dobrej intencji) ustalisz rozsądne standardy zachowania dla dziecka, to istnieje bardzo duża szansa, że dziecko okaże to samo w odpowiedzi dla Ciebie i innych.

Aby nauczyć dziecko życzliwości, postępuj zgodnie z poniższymi radami:

  • Bądź przykładem dla dziecka, okazując szacunek innym;
  • Często rozpoczynaj rozmowę z dzieckiem na temat znaczenia i potrzeby wsparcia dla potrzebujących;
  • Dawaj dziecku spójne instrukcje i zasady;
  • Dużo rozmawiaj ze swoim dzieckiem o uczuciach innych ludzi i konsekwencjach złego zachowania;
  • Stwórz dziecku możliwości okazywania empatii;
  • Zawsze dziękuj dziecku za życzliwość dla innych.

Gość
Oceń publikację