Jak właściwie wychowywać nastoletnich chłopców

Proces przeistaczania się chłopczyka w nastolatka może być dla rodziców fascynujący, ale też i trudny. To okres trudny nie tylko dla rodziców, ale również dla samego nastolatka, dlatego ważne jest, by rodzice do tego etapu życia swojego dziecka podeszli mądrze i ze zrozumieniem. Zachowanie bliskich relacji pomiędzy rodzicami a dziećmi na tym etapie niewątpliwie jest dużym wyzwaniem. U młodzieży jest to czas burzy hormonalnej, buntu, dążenia do niezależności.

Często zdarza się, że chłopcy wchodząc w okres dojrzewania wyobcowują się od rodziny nie tylko emocjonalnie, ale też społecznie, a nawet fizycznie. Zamykają się w swoim pokoju i wychodzą dopiero wtedy, gdy czegoś potrzebują. W dzisiejszych czasach nastoletni wiek jest związany z poważniejszymi zagrożeniami, takimi jak używanie alkoholu czy narkotyków, agresja itp.

Na czym polega dojrzewanie

Okres dojrzewania – to stan przejściowy pomiędzy dzieciństwem a dorosłością. Gdy chłopiec wchodzi w wiek dojrzewania, zachodzi z nim wiele zmian, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. W tym okresie jego zachowanie, sposób myślenia, rozmowy, jego uczucia i reakcje na różne sytuacje też podlegają dużym zmianom.

Nastolatek pragnie ryzykować, samodzielnie rozwiązywać własne problemy, inicjować współdziałania społeczne, nawiązywać relacje, wyrazić samego siebie. Innymi słowy, nastolatek usiłuje stworzyć wizję swojego „ja” w domu, w szkole, wśród przyjaciół i w społeczeństwie w ogólności. Nastolatek chce zachowywać się jak dorosły, ale jednocześnie może czuć się jeszcze zupełnie nieprzygotowany na nowe wyzwania.

Jednocześnie burza hormonów wpływa na drażliwość i zmienność jego nastrojów. Bardzo często się zdarza, że nastolatek sam nie bardzo rozumie, co się z nim dzieje. Takie kompletne zamieszanie w uczuciach może rzutować na jego zachowanie. Nastolatek zachowuje się zupełnie inaczej w gronie przyjaciół niż w stosunku do sióstr, braci i rodziców. Jego zachowanie w domu różni się od zachowania wśród innych ludzi.

Czasem takie zmiany wychodzą mu na dobre i rodzice są z nastolatka zadowoleni. Ale najczęściej mają one negatywny charakter. Nastolatki zaczynają się buntować, a wtedy rodzice czują duże napięcie spowodowane ich zachowaniem.

Wychowanie synów-nastolatków nie jest łatwe. Rodzice powinni rozumieć sytuację syna i przyczyny zmian w jego zachowaniu. Rozpatrzmy niektóre przyczyny powodujące zmiany zachowania chłopców przy wchodzeniu w okres dojrzewania.

Pierwszy i najważniejszy powód polega na tym, że nastolatek stara się uzyskać więcej niezależności lub sformować wizję własnego „ja”. Dorastanie to czas poznawania siebie, poszukiwania własnej roli w życiu oraz tożsamości. W wyniku tego pojawia się chęć buntowania się lub działania samodzielnie. Przy tym czasem postępuje się wbrew woli rodziców, od których było się zależnym przez tyle lat.

Ważnym czynnikiem jest to, że chłopiec podlega poważnym zmianom fizycznym, gdy osiąga dojrzałość płciową. Jest stropiony tym, jak zmienia się jego ciało i jakie pojawiają się odczucia. Oczywiście, nie ma najmniejszej ochoty na omawianie tego z rodzicami i innymi członkami rodziny.

Nastolatki mogą wymykać się spod kontroli rodziców przez to, że w ich życiu wzrasta rola kolegów. Dzieje się tak, ponieważ chcą odkrywać nowy świat. Dążenie do niezależności, spędzanie większej ilości czasu poza domem może być trudne do zaakceptowania dla rodziców. Na tym tle zwykle rodzą się liczne konflikty. Rodzice są odsunięci na dalszy plan i tylko przyjaciele mają dostęp do wszystkich tajemnic ich dziecka. Koledzy przeważnie okazują mu większe poparcie niż rodzice, dlatego że to z kolegami może dzielić się najgłębszymi myślami, planami na przyszłość, im wyznaje marzenia i ujawnia zamiary.

Wielu chłopców w okresie dojrzewania odczuwa frustrację. Prawie wszyscy w mniejszym lub większym stopniu doznają niewytłumaczalnego strachu, niepewności, niepokoju, bardzo często też doświadczają poczucia samotności. Jednocześnie nastoletni chłopcy często noszą maskę męskiej brawury, za którą starają się ukryć własną niepewność i niezdolność do przystosowania się do nowych warunków. Nastolatek uważa, że należy unikać wszelkich uczuć, że strach, niepewność siebie, samotność i jakieś tam potrzeby są niedopuszczalne dla mężczyzny w każdym wieku.

Problemem dla rodziców i innych ludzi, którzy chcieliby pomóc nastolatkowi, jest to, że może on na zewnątrz stwarzać wrażenie wesołego i zadowolonego z życia, czując wewnątrz niepokój, samotność, strach i rozpacz. Problemy nastolatka stają się widoczne dopiero, gdy „przekroczy próg” i zaczyna mieć problemy w szkole, konflikty z kolegami, kiedy zaczyna używać alkoholu czy narkotyków. Rodzice powinni starać się zrozumieć ukryte uczucia nastolatka i postarać się mu pomóc.

Wskazówki dotyczące wychowywania nastoletnich chłopców

Ważne jest, by rodzice rozumieli, jak ich syn może zareagować na tą czy inną sytuację. Ale po to trzeba go dobrze poznać. Dlatego bardzo pożyteczne będą rozmowy z nim sam na sam. Jednak utrzymać ton rozmowy z nastolatkiem na przyzwoitym poziome czasem bywa dość trudno. Rozpatrzmy kilka porad, które pomogą dotrzeć do syna, bo zadaniem rodziców jest pomóc nastolatkowi bezpiecznie przejść przez ten etap rozwoju, wspierać go w trudnych chwilach, zasugerować właściwe rozwiązanie, w niektórych przypadkach zaś pokazać własny przykład rozwiązywania skomplikowanych problemów życiowych. Wychowujemy nie słowami, ale przykładem. Ostatecznie zaś pewność nastolatka, że rodzice są zawsze blisko i w każdej chwili będą go wspierać nie zważając na nic, obudzi w nim wiarę w siebie i pomoże mu opanować uczucia.

Każdy rodzic powinien rozumieć, że dziecko rozwija się etapami, co znaczy, że nie może w jednej chwili osiągnąć dojrzałości psychicznej. Do tego czasu będzie się im przyglądało, uczyło się od nich i próbowało wszystkiego samo. Spróbujcie wyjaśnić, dlaczego nastolatek zachowuje się właśnie tak. Może ukrywa swoje uczucia i jakieś rozczarowania. Postarajcie się zrozumieć, co ukrywa i dlaczego.

Rodzice powinni być zawsze czujni. Zauważajcie wszelkie wczesne oznaki zaczynającego się problemu. Mogą to być złe wyniki w szkole, częsta nieobecność na zajęciach, złe zachowanie, przejawy depresji, używania alkoholu czy narkotyków, przypadki agresji (nastolatek może być zarówno ofiarą, jak i napastnikiem). Bądźcie uważni i rozmawiajcie z synem, by zapobiec szkodliwym przyzwyczajeniom, które mogą się pojawić. Największym problemem w okresie dojrzewania jest utrzymywanie stałego pozytywnego kontaktu z dzieckiem. Najtrudniej dogadać się z własnym dzieckiem – narzekają rodzice. Ale mylą się, gdy uważają, że dziecko wcale nie potrzebuje tych rozmów. Dla dorastającego dziecka bardzo ważna jest szczera rozmowa z dorosłym, bo sam wtedy czuje się bardziej dorosły i ważny. Co więcej, nastolatek za wszelką cenę stara się wyrazić siebie i dać się zrozumieć. Poszukajcie nowych sposobów komunikowania się z synem tak, żeby nie bał się i nie wstydził podzielić się swoimi uczuciami. Okazujcie dobroć i cierpliwość, unikajcie presji. Okażcie mu, że wiele dla was znaczy i że jesteście z niego dumni.

Rodzice powinni nauczyć się udzielać dziecku tyle czasu, ile potrzebuje po to, by otworzyć się i podzielić swoimi uczuciami. Jeżeli rodzice nauczą się wyczulenia i szacunku dla emocji swoich synów, nastolatkom łatwiej będzie okazywać swoje rzeczywiste uczucia.

Rodzice, lepiej niż ktokolwiek, znają swoje dzieci. Dlatego też oni lepiej, niż kto inny, mogą ocenić ich zachowanie i stan psychiczny. Najważniejsze to ufać nastolatkowi, rozumieć i akceptować to, co się z nim dzieje. No i wreszcie, w najgorszym wypadku można poprosić psychologa o dodatkową pomoc.