Jak wychowywać gadatliwe dziecko

Dzieci robią ogromne postępy w mówieniu od czasu, gdy uczą się wiązać słowa w najprostsze zdania aż do pełnowartościowej komunikacji z rodzicami w wieku 3-4 lat. Okres ten może zachwycać rodziców albo też ich przerażać. Dzieci zaczynają zasypywać ich nieskończoną ilością trudnych pytań na temat otaczającego świata. Tak czy inaczej, rodzice są jednak zadowoleni, że dziecko nauczyło się myśleć i te myśli wyrażać. Jednak czasem dzieci nie rozumieją, kiedy trzeba się zatrzymać, jakich wiadomości nie należy opowiadać postronnym osobom itp.

Jeżeli dziecko jest zbyt rozmowne, trzeba zwracać uwagę na to, co mówi, ucząc je stopniowo poprawnej komunikacji, czyli skierować ten jego zapał na właściwe tory.

Gadatliwe dziecko: zalety i wady

Jeżeli dziecko dużo gada, nie jest to wcale takie złe. Ta cecha charakteru ma też swoje zalety:

• dziecko ma dość dobrze rozwiniętą umiejętność komunikacji. Rodzice nie muszą się martwić o to, jak dziecko się czuje czy o czym myśli. Samo opowie wszystko szczegółowo i to z wielką przyjemnością. W pewnym sensie gadatliwe dziecko jest znacznie łatwiej wychować, ponieważ rodzice nie muszą wysilać się zgadując, co się z nim dzieje. Jest dla rodziców jak otwarta książka;
• z nim zawsze jest wesoło. Z gadatliwym dzieckiem nigdy nie będzie nudno. Dziecko przez cały dzień będzie zadawało nieoczekiwane pytania i opowiadało przeróżne historie. Podczas tych rozmów pozostaje tylko podziwiać jego bogatą wyobraźnię;
• dziecko zawsze będzie miłym towarzyszem. W domu czy gdziekolwiek z nim pójdziecie, będzie dobrym towarzyszem i rozmówcą. Nie potrzebujecie nawet wymyślać tematów do rozmowy – dziecko samo zawsze będzie miało o czym gadać;
• dziecko ma o wszystkim własne zdanie. Jedną z głównych zalet gadatliwego dziecka jest to, że od najmłodszych lat uczy się wyrażać własne zdanie. Chcesz wiedzieć, jak naprawdę wyglądasz w nowej sukni? Zapytaj dziecka, a uczciwą odpowiedź masz gwarantowaną. W relacjach z rówieśnikami dziecko zwykle też jest szczere i otwarte;
• dziecko ma duże szanse na sukces w życiu i karierę. Ze względu na swoją aktywność i towarzyskość dziecko łatwo zyskuje przyjaciół i częściej nawiązuje relacje z otoczeniem. Zawsze gotowe jest uczestniczyć w przeróżnych imprezach. W przyszłości może to poprowadzić je do życiowego sukcesu;

Pomimo tych wielu przewag, ze zbyt gadatliwym dzieckiem bywa też niełatwo, bo może nie wystarczać do niego cierpliwości. Rozpatrzmy niektóre wady takiego zachowania:

• dziecko rzadko kiedy milczy. Jeżeli lubicie ciszę i spokój, rzadko możecie się nimi cieszyć, gdy spędzacie czas z gadatliwym dzieckiem. Natomiast, co chwilę będziecie słyszeć jego pytania czy repliki. Cisza nastąpi dopiero wtedy, gdy dziecko zaśnie;
• będzie zadawało zbyt wiele pytań. Wszystkie dzieci bez wyjątku zadają dziwne pytania, lecz gadatliwe dzieci robią to o wiele częściej. Ledwie nadążycie zapamiętać te wszystkie pytania, które zadają, nie mówiąc już o tym, by na nie odpowiedzieć;
• relacje z nim to „monodram”. Możliwość dialogu jest wątpliwa. Jeżeli zechcecie wstawić kilka słów w jego monolog, będziecie musieli dość długo czekać na stosowną chwilę;
• gadatliwe dziecko nie potrafi słuchać. Dziecko jest tak zafascynowane tym, by wyrazić swoje zdanie, że rzadko słyszy i uważa, co się do niego mówi. W przyszłości ten moment może stać się jego problemem, ponieważ umiejętność słuchania innych nie jest jego nawykiem;
• dziecko wyraża swoje myśli dość chaotycznie. Rozmowa z nim rzadko osiąga logiczne zakończenie. Wyrażając swoje myśli dziecko często przeskakuje na zupełnie inne tematy.

Jak radzić sobie z nadmierną gadatliwością dziecka?

Jeśli dziecko jest zbyt rozmowne, powoduje to szereg dokuczliwości nie tylko dla rodziców. Najpewniej wychowawcy w przedszkolu też już zgłaszali podobne skargi. Poradzić sobie z nadmierną gadatliwością dziecka pomogą poniższe wskazówki:

1. Nie przyswajajcie dziecku etykietki

Jeżeli stale będziecie mówić mu, że za dużo gada, może to mocno zaszkodzić jego samoocenie. Zamiast tego zaakceptujcie tę jego cechę i bądźcie mu wdzięczni za to, że opowiada o swoich uczuciach. W przeciwnym wypadku byłoby znacznie trudniej.

2. Dajcie mu możliwość wypowiedzenia się

Dajcie dziecku możliwość codziennie mówić to, co chce powiedzieć. Popatrzcie mu w oczy i sami zacznijcie rozmowę. Dziecko powinno wiedzieć, że rozmawiać – to normalne. Nie zmuszajcie go do milczenia, może to wywołać różne problemy w przyszłości.

3. Ustalcie ograniczenia

Wyjaśnijcie dziecku, że nie należy wysławiać absolutnie wszystkiego, co mu przychodzi do głowy. Zwróćcie jego uwagę na to, że niektóre myśli są bardzo osobiste i nie powinny być udostępniane osobom postronnym, a także powiedzcie, że są takie miejsca, gdzie nie wolno rozmawiać, na przykład, w kościele, w bibliotece. Pomoże to dziecku rozumieć różne sytuacje i niewerbalne sygnały otoczenia. Poza tym, nauczcie je, że gdy nie jest pewne, czy może to coś opowiedzieć, zawsze może poradzić się kogoś z rodziców.

4. Bawcie się z nim w „milczka”. W zaszczepieniu dziecku nawyku słuchania innych pomoże zabawa w „milczka”. Wyjaśnijcie mu jej zasadę: kto pierwszy rozpocznie rozmowę, ten przegrywa. Nauczy to dziecko milczenia od czasu do czasu i słuchania tego, co mówią inni.

5. Zróbcie sobie przerwę

Ciągłe przebywanie w towarzystwie gadatliwego dziecka może być męczące. Dlatego macie prawo na małe przerwy. Posłuchajcie spokojnej muzyki, poczytajcie książkę czy poświęćcie czas na jakieś inne spokojne zajęcie. Możliwe jest, że dziecko zechce się przyłączyć.

Z większością nazbyt gadatliwych dzieci da się komunikować, korzystając z wyżej wymienionych rad. W niektórych wypadkach jednak nadmierna gadatliwość może być spowodowana pewnymi zaburzeniami, takimi jak zespół Aspergera, zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi itp. W przypadku zbyt intensywnego zjawiska należy zasięgnąć pomocy specjalisty.