Rywalizacja między dziećmi w łączonych rodzinach

Małżeństwa powtórne występują obecnie niemal równie często, jak i pierwsze. Rodzina łączona faktycznie jest już znakiem czasów i wielu rodziców odbiera to jako coś zupełnie normalnego. Jednak nowe rodziny znacznie oddziaływają na psychikę dzieci, które do nich trafiają. Często połączenie dwóch różnych rodzin w jedną prowadzi do tego, że przyrodnie rodzeństwo zaczyna rywalizować między sobą. Ten proces może być dość bolesny i skomplikowany. Rozważmy kilka wskazówek, jak poradzić sobie z rywalizacją dzieci w połączonej rodzinie.

Rywalizacja między przyrodnim rodzeństwem a psychologia dziecka

Według statystyk, w naszych czasach rozpada się co drugie małżeństwo. Dlatego powtórne małżeństwa są normalnym zjawiskiem. Tworząc nową rodzinę, która łączy dzieci z różnych małżeństw, w związku ze szczególnymi cechami dziecięcej psychologii może wyniknąć rywalizacja między nimi. I może to przeszkodzić wam w czerpaniu radości z życia rodzinnego. W jaki sposób utworzenie nowej rodziny wpływa na psychikę dziecka?

Jednym z najpoważniejszych problemów nowopowstałej rodziny jest to, że dzieciom trudno jest zaakceptować obecność ojczyma czy macochy w swoim życiu. Natomiast jakoś łatwiej jest im przyjąć to, że mają nowych braci czy siostry.

Pierwszy okres życia nowej rodziny może być dość zgrany, bo dzieci jeszcze nie przyzwyczaiły się do nowej sytuacji. Kiedy jednak zaczyna się codzienne życie, zaczynają się też problemy w relacjach z rodzicami oraz trudności z powodu konieczności dzielenia wspólnej przestrzeni, rzeczy i zabawek z nowymi braćmi czy siostrami, utrudnienia związane z pojawieniem się nowych zasad domowych i innej strategii wychowywania dzieci. Nowe warunki w rodzinie wpływają na psychikę dziecka, co też prowadzi do przejawów rywalizacji między dziećmi w rodzinie. Takie zmiany w życiu łatwiej jest przetrwać dzieciom, które nadal pozostają w tym samym domu. Te, które zmuszone są przeprowadzić się na nowe miejsce, znacznie trudniej dają sobie radę w tej sytuacji.

Z innej strony, badania świadczą o tym, że starsze dzieci, które wyprowadzają się od rodziców w związku z dostaniem się na studia czy z innych przyczyn, z reguły łatwiej akceptują powtórne małżeństwo rodziców i pojawienie się przyrodniego rodzeństwa. Dzieje się tak, ponieważ dzieci pragną, żeby rodzic miał godną parę i rodzinę w czasie ich nieobecności.

Jak poradzić sobie z rywalizacją przyrodniego rodzeństwa

Najlepszym sposobem na zapobieganie rywalizacji jest pozwolić dzieciom lepiej poznać charaktery jeden drugiego. Psychologowie radzą, by w takich sytuacjach rodzice pozostawiali im pełną swobodę poszukiwania samodzielnych rozwiązań tych czy innych problemów, z którymi stykają się dzieci w ich wzajemnych relacjach. Jednak należy zwracać baczną uwagę na przejawy złego czy destrukcyjnego zachowania któregoś z nich.

Rywalizację między dziećmi warto potraktować jako ważny sygnał, że dziecku czegoś brakuje. Może dziecko zabiega o względy po to, by rodzic poświęcał mu więcej czasu?

Możliwe, że w poprzednich rodzinach dzieci wychowywano różnie i stosowano różniące się zasady. Ze względu na to rodzice powinni na wstępie wyraźnie określić zasady, których powinien przestrzegać każdy członek nowej rodziny. Dobrze byłoby omówić je ze wszystkimi dziećmi.

Ważną zasadą, której rodzice powinni przestrzegać w łączonej rodzinie, jest jednakowe traktowanie wszystkich dzieci. Czasem rodzice są skłonni, świadomie czy nieświadomie, reagować i sądzić na korzyść rodzonych dzieci. A powinni być uczciwi w stosunku do wszystkich dzieci. Gdy dziecko nie akceptuje ojczyma, może uciekać się do bezpodstawnych oskarżeń pod jego adresem, twierdząc, że obchodzą się z nim niesprawiedliwie. Do takiego zachowania dziecka należy ustosunkować się bardzo poważnie. Oboje rodzice powinni sprawiedliwie traktować jak to dziecko, tak i wszystkie inne. Bardzo ważne jest, by rodzice ustalali jednakowe kary za te samo naruszenie zasad dla każdego z dzieci.

Gdy rodzice rozdzielają obowiązki domowe, powinni również zadbać o to, by były one podzielone sprawiedliwie, i omówić to wyraźnie ze wszystkimi dziećmi.

Dzieci potrzebują czasu by przyzwyczaić się do zmian w ich życiu i nowych okoliczności. Zazwyczaj pragną zachować komfort i uwagę rodziców. Mogą przejawiać poczucie własności w stosunku do swoich rodzonych rodziców, bo trudno im dzielić miłość rodzica z kimś jeszcze. Ze względu na to pożądane jest, by rodzice spędzali pewien czas z każdym dzieckiem indywidualnie.

Nie należy też oczekiwać, że wszystkie dzieci dostosują się do nowych warunków życia z taką samą szybkością. Jest to kwestia indywidualna, jedno może przyzwyczaić się do nowych warunków dość szybko, inne będzie potrzebowało więcej czasu. Ze swojej strony rodzice powinni czynić wszystko, co w ich mocy, by zjednoczyć dzieci we wspólnocie rodzinnej, dlatego dajcie każdemu z nich możliwość omówienia z wami każdej wynikającej wątpliwości. Bądźcie życzliwi i otwarci dla wszystkich dzieci. Organizujcie rodzinne imprezy, na przykład niedzielny piknik czy wypad na kolację – to stworzy pozytywny nastrój i przyspieszy zjednoczenie nowej rodziny.

Wychowanie dzieci to złożony i długotrwały proces, który należy traktować z poczuciem taktu i pragnieniem bycia obiektywnym. Najlepszym przepisem na wychowanie jest bezwarunkowa miłość, uwaga, szczere relacje oraz wsparcie. Możecie wprowadzić w życie rodzinne pokój oraz harmonię, pozbyć się rywalizacji między dziećmi. Jednak wysiłki rodziców zmierzające do nawiązania pozytywnych relacji w rodzinie powinny być również wspierane przez wysiłki dzieci. Budowanie więzi rodzinnych wymaga czasu, mozolnej pracy i kompromisów, ale dzięki temu może niedługo wasza nowa rodzina połączy się w jedną całość.