Ulubieniec w rodzinie: skutki emocjonalne

Obraza to straszne uczucie dla dziecka, szczególnie, jeżeli doznaje jej od rodziców, bo przecież to właśnie dzięki nim dziecko żyje. Dzieci w dużym stopniu są zależne od rodziców i kiedy zaczynają oni faworyzować ulubieńca, inne dzieci czują się znieważane.

Jak zachowuje się dziecko, faworyzowane przez jednego z rodziców, gdy otrzymuje więcej cierpliwości, troski, ciepła? A jak zachowuje się w rodzinie dziecko mniej kochane? Niestety różne traktowanie dzieci przez rodziców zdarza się nader często. To znaczy, że jedno z dzieci może liczyć na akceptację rodziców, zrozumienie, wsparcie, inne zaś dziecko musi się natrudzić, by zasłużyć na pochwałę i uwagę rodziców. Dziecko, które jest „mniej kochane”, ponosi pewne emocjonalne skutki, które ujawnią się w jego dorosłym życiu.

Ulubieniec zaś może w przyszłości mieć problemy w romantycznych sprawach, gdyż będzie czuł, że nikt nie może go pokochać tak, jak rodzice.

W idealnym świecie rodzice kochają wszystkie swoje dzieci jednakowo. Ważne jest, by każdemu dziecku, niezależnie od tego, jakie jest, czym się interesuje, dawać podobną ilość akceptacji, czasu, uwagi, bliskości. Odpowiednio, dziecko formuje zdrową więź ze swoim rodzeństwem. Niestety, w rzeczywistości sytuacja często rozwija się wbrew oczekiwaniom. Zdarza się, że rodzice faworyzują któreś z dzieci i to staje się poważnym problemem dla wszystkich.

Zanim zaczną szukać sposobu jego rozwiązania, rodzice powinni zdać sobie sprawę z tego, że istnieje duża różnica między indywidualnie ukierunkowanym traktowaniem dzieci a faworyzowaniem któregoś z nich (ulubieńca). Na pierwszy rzut oka oba te zjawiska są dość podobne, ale w rzeczywistości istnieje między nimi pewna różnica. Jeśli rodzice preferują któreś z dzieci, oznacza to, że traktują je pozytywnie bez względu na okoliczności. Natomiast indywidualne traktowanie dzieci oznacza zróżnicowane podejście ze względu na szczególne ich fizyczne czy psychiczne potrzeby. Jeżeli rodzice zdadzą sobie sprawę z tej różnicy, łatwiej im będzie poradzić sobie z tym problemem.

Rozpatrując wypadki, kiedy rodzice faworyzują któreś z dzieci, należy uwzględniać takie czynniki, jak wiek dzieci, ich starszeństwo, cechy charakteru i nawet płeć. Wszystko to określa zachowanie rodziców w stosunku do dzieci. Nawet w dorosłym wieku ludzie mogą odczuwać, że rodzice niejednakowo traktują ich i rodzeństwo. Przyczynami tego mogą być, na przykład, obecność w rodzinie rodzonych i adoptowanych dzieci czy różnice w wykształceniu i karierze.

Rozpatrzmy kilka porad na zredukowanie problemu, skierowanych do dzieci.

Przeanalizuj sytuację w rodzinie

Jeśli uważasz, że rodzice bardziej faworyzują siostrę lub brata, nie rób pochopnych wniosków. Najpierw musisz upewnić się, że tak właśnie jest.

Zachowanie rodziców może wydawać ci się niewłaściwe, ale być może w rzeczywistości kochają oni wszystkie swoje dzieci jednakowo, lecz mają niewidoczne powody do odmiennych postaw wobec nich. Może rodzice traktują was nieco różnie ze względu na specyfikę charakterów. Może czasem nawet nie podejrzewają, że odbierasz tę sytuację inaczej w przekonaniu, że rodzice lubią bardziej twojego brata czy siostrę. Dopiero po przeanalizowaniu sytuacji możesz przejść do dalszych działań.

W pierwszym rzędzie dobrze przyjrzyj się swoim uczynkom

Zanim oskarżysz rodziców, przeanalizuj własne działania. Możesz sobie przypomnieć, że w pewnym momencie popełniłeś błąd, a rodzice chcieli pomóc ci zdać sobie z tego sprawę i dlatego zachowywali się inaczej, niż w stosunku do brata czy siostry. Postaraj się przypomnieć sobie wszystko, co działo się wcześniej, i, jeśli dotrzesz do pewnego momentu X i zrozumiesz przyczynę takiego stosunku rodziców do ciebie, porozmawiaj z nimi o tym. Jeżeli nie przywołasz nic istotnego, możesz przejść do następnego kroku.

Poszukaj argumentów na swoją korzyść

Jeśli uważasz, że w poprzedniej sytuacji X miałeś rację, a twoi rodzice po prostu nie zrozumieli cię, poszukaj argumentów, aby udowodnić swoją słuszność. Każda rozmowa, a szczególnie ta na niełatwy temat stosunków rodzinnych, powinna mieć jakieś podstawy. Warto przywołać wypadki, kiedy czułeś się opuszczony czy poczułeś, że z pewnych przyczyn rodzice udzielali więcej uwagi rodzeństwu. Pomoże ci to wyjaśnić twój punkt widzenia prawidłowo i skutecznie, a rodzicom przypomni ten przypadek i uzmysłowi, że może się mylili.

Nie zrywaj relacji

Wszelkie nieporozumienie może pogorszyć relacje między rodzicami a dziećmi i prowadzi do konfliktów. Nawet zwykły niedosyt komunikacji pomiędzy członkami rodziny może sprawić przykrość. Dlatego porozmawiaj spokojnie z rodzicami za każdym razem, gdy poczujesz niesprawiedliwość, a nie zaostrzaj konkurencji w stosunkach z bratem czy siostrą. Powiedz rodzicom, kiedy ich traktowanie sprawia ci ból. Rodzice mogą sobie tego nie uzmysłowić, dopóki sam im o tym nie powiesz.

Przestrzegaj odpowiedniego sposobu komunikacji. Unikaj konfliktów w rozmowie, nie podnoś głosu, nie wypominaj dawnej urazy. Unikaj bezpośrednich oskarżeń, nadmiernej gestykulacji, przecież chcesz tylko wyjaśnić sytuację, a nie zadać bolu rodzicom. Powinieneś okazać im szacunek, w końcu rozmawiasz z własnymi rodzicami. Tym bardziej, że oskarżenia mogą okazać się niesłuszne, zasmuci to ich jeszcze bardziej, a w tobie wywoła poczucie winy na długo.

Nie trać pewności siebie

Poczucie obrazy to jeszcze nie koniec świata. Ten problem w rodzinie można jakoś rozwiązać. Przypadki, gdy rodzice świadomie faworyzują któreś z dzieci, sprawiają, że inne czują się mniej ważne i to przeszkadza im w osiągnięciu wielkich sukcesów w życiu. Ale jeżeli będziesz korzystać z wyżej wymienionych rad, uda ci się szybko dać radę z tym problemem.

Wierz w siebie

Nie próbuj nadrobić większą gorliwością, aktywnością, osiągnięciami, by udowodnić rodzicom swoją wartość. Nie próbuj dorównać faworyzowanemu dziecku. Pamiętaj, ze nie jest to najlepsza reakcja na problem i że można sobie tym zaszkodzić. Prawdziwej miłości nie trzeba zasługiwać, tym bardziej miłości rodzicielskiej, dostaje się ją w darze. Skup się na utrzymywaniu wewnętrznej równowagi, nie trać wiary we własne siły, ciesz się tym, co już masz, i nie staraj się zasłużyć na miłość i uznanie.

Twórz harmonijne relacje

Postaraj się o zdrowe relacje z rodzeństwem. Nie próbuj zemścić się na nich za to, że rodzice różnie traktują swoje dzieci. Zrozum, że brat czy siostra również cierpią z powodu takiej postawy. Co więcej, wskutek tego mogą stać się niewydolni emocjonalnie i w przyszłości mogą mieć trudności z nawiązaniem bliskich relacji z inną osobą. Częściej się z nimi komunikuj, bo oni też potrzebują z kimś porozmawiać, by rozładować presję, spowodowaną szczególną uwagą i opieką rodziców.

Oczywiście trudno jest uwierzyć, że rodzice mogą nie kochać wszystkich swoich dzieci jednakowo. Jeśli jednak podobna sytuacja powstaje w rodzinie, dotyka wszystkich jej członków, w szczególności rodziców. Dziecko, które nie jest traktowane należycie, przeżywa traumatyczne doświadczenia i czuje się upokorzone. U nastolatków może to mieć poważne konsekwencje. Natomiast ukochanemu dziecku brakuje pewności siebie, jest emocjonalnie zależne i niezdolne do podejmowania samodzielnych decyzji. Ponadto, pomiędzy braćmi i siostrami powstaje swego rodzaju współzawodnictwo. Niestety, rodzice sami często nie zdają sobie sprawy ze zróżnicowanego traktowania swoich dzieci. Warto więc się temu przyjrzeć.