Jak zrobić, żeby dziecko było posłuszne

Wszystkich rodziców wielce zasmuca fakt, że przychodzi czas, kiedy dziecko, które dopiero nauczyli chodzić i mówić, zaczyna się widocznie od nich oddalać. Jest to, oczywiście, frustrujące i do pewnego stopnia dezorientuje w czasie wychowania. Co zrobić, aby dziecko było posłuszne, gdy sytuacja wymyka się spod kontroli? Jakich trików użyć, aby poskromić złośnika?

Dzieci to, oprócz wielkiej radości i morza miłości, wielkie wyzwanie dla rodziców. Wychowanie dzieci nie jest łatwym zadaniem, ponieważ ten proces ma na celu kształtowanie charakteru i zachowania dziecka. Kiedy dziecko jest malutkie, chcemy nauczyć je reguł tego świata, a tymczasem wytrącają nas z równowagi codzienne zdarzenia. Ale to my jesteśmy dorośli i od nas zależy, jak będziemy reagować na zachowania, których nie akceptujemy.

Należy pamiętać, że nie ma idealnego przepisu na wychowanie dzieci. Wszyscy rodzice uczą się tego metodą prób i pomyłek. Mądrzy rodzice stale poprawiają umiejętność wychowania dzieci, nigdy nie twierdzą, że są w tym doskonali, dlatego nie smucą ich jakieś niepowodzenia. Dzieci są różne i potrzebują indywidualnego podejścia w czasie wychowania. Psychologowie twierdzą, że dzieci słuchają tych rodziców, którzy słuchają swoich dzieci. Rozmowa i porozumienie to podstawa dobrych relacji.

Nie ma ani doskonałych rodziców, ani też doskonałych dzieci. Wasz czarujący malec, któremu niedawno śpiewaliście kołysanki, teraz wpada w histerię i wyprowadza was z równowagi. Jednak należy pamiętać, że dzieci zachowują się źle wcale nie dlatego, że was nienawidzą. Kiedy dziecko zmienia się z czasem, nie znaczy to, że staje się złe, po prostu właśnie przechodzi pewien naturalny etap rozwoju.

W szkole dziecko przez cały dzień podporządkowuje się rygorom, dom pozostaje jedynym miejscem, gdzie może przejawić swoją wolę. Samodzielność to nowe dla niego zjawisko i dziecko je bada. Rodzice powinni to zrozumieć i wziąć pod uwagę. Z pewnością dla niektórych rodziców okres ten wydaje się nie do zniesienia. Jednak, stosując się do pewnych zasad, mogą znacznie ułatwić sobie życie.

Uczcie dzieci kreatywnie

Wychowanie dzieci może zmienić się w suchą matematykę, jeśli nie używać poczucia humoru. Zastosowanie humoru może sprawić, że proces wychowania będzie zabawny zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców.

Pouczanie dziecka śmiesznym sposobem, symulowanie postaci z kreskówek czy zabawny taniec tworzą dobry nastrój, a to skłania dzieci do przestrzegania rodzicielskich instrukcji. Dzieci uwielbiają małe zabawy w ramach codziennych zajęć. Na przykład dziecko bardziej polubi zwykłe mycie zębów, jeżeli ułożycie razem wesołą piosenkę na tę okoliczność, czy w trakcie wspólnego mycia zębów będziecie robić śmieszne miny. Odrobina kreatywności w codziennych sprawach pomoże uniknąć ewentualnych dziecięcych histerii.

Rozmawiając z dzieckiem postarajcie się znajdować na poziomie jego oczu

Kiedy dziecko źle się zachowuje, rodzice najczęściej stoją nad nim i strofują je. Trudno im zrozumieć, że w tej sytuacji dziecko może przerażać taki wielki i zdenerwowany dorosły. Wtedy dziecko skupia się na wyglądzie, a nie na treści komunikatu. Dlatego należy najpierw schylić się do jego poziomu, uzyskać kontakt wzrokowy, a potem dopiero zacząć mówić. Patrzcie mu w oczy również i wtedy, gdy ono mówi do was. Dziecko zwykle skupia swoją uwagę nie na słowach, tylko na tonie głosu. Więc zadbajcie, by to, co mówicie, było zgodne z tym, jak wyglądacie, przekazując pewien komunikat.

Bądźcie uważnymi słuchaczami

Najlepszym sposobem zwrócenia na siebie uwagi dziecka jest przykucnąć i okazać, że to wygodne. Jeśli chcecie, by dzieci was słuchały, najpierw stańcie się sami uważnymi słuchaczami. Uważajcie, kiedy dziecko opowiada, co robiło w ciągu dnia. Ważne jest, aby w tym czasie być blisko, odłożyć swoje zajęcie i utrzymywać kontakt wzrokowy. Po wysłuchaniu koniecznie skomentujcie wszystko, co powiedziało, szczególnie, kiedy pokazuje wam coś, nad czym długo pracowało. Rozmawiać z dzieckiem trzeba zawsze, nawet z zupełnie malutkim. Ogromnie ważne jest, by rozmawiać z dzieckiem o życiu, o otaczającym świecie. Takich rozmów nigdy nie jest za wiele. Dziecko potrzebuje wspólnej zabawy z rodzicami, rozmowy, zainteresowania, patrzenia w oczy, uważnego rodzicielskiego słuchania.

Okazujcie dziecku szacunek

Jeśli chcecie, by dziecko was szanowało, sami też powinniście okazywać mu szacunek. Jeśli traktujecie dziecko poważnie, okazujecie szacunek, łatwiej będzie prowadzić z nim rozmowy i kształtować jego zachowanie. Dzieci uczą się, obserwując swoich rodziców i wszystkich dookoła nich. Więc rodzice też powinni traktować innych ludzi z szacunkiem, aby i ich stosunek do nich był taki sam. W żadnym wypadku nie upokarzajcie dziecka, nie porównujcie, szczególnie w obecności innych. Jeśli zachowaliście się wobec dziecka niewłaściwie, przeproście. Kiedy dziecko przychodzi z jakimś pytaniem, udzielcie mu uwagi, popatrzcie w oczy i odpowiedzcie. Dzięki temu, następnym razem można będzie wytłumaczyć dziecku, że kiedy z nim rozmawiacie, powinno odłożyć swoje sprawy i słuchać. Również zrozumie, że wysłuchanie was jest konieczne i nie podlega dyskusji.

Niedopuszczalne zachowanie i jego konsekwencje powinny być omówione zawczasu

Należy jasno omówić z dzieckiem, które jego zachowania są niedopuszczalne i jakie będą konsekwencje w takim razie. Najpierw ustalcie zasady, a potem ich przestrzegajcie. Dziecko może wydawać się niegrzeczne gdyż nie wie, czego się od nie oczekuje. Dlatego powinno wiedzieć, co ma robić, dlaczego jest to ważne, a także, co się stanie, jeśli będzie łamało zasady. Ustalając zasady sprawiamy, że świat dziecka staje się przewidywalny. Dzieci potrzebują stałości i określonych jasno norm, daje to im poczucie bezpieczeństwa i uczy odpowiedzialności. Dziecko wie, co je czeka, gdy nie zrobi tego, co do niego należy. Pamiętajcie też, że krótkie komunikaty są znacznie bardziej wpływowe niż długie wywody.

Nie negujcie uczuć dziecka

Jeśli dziecko jest zmartwione, zanim je wyciszycie, zaakceptujcie jego uczucia. Na przykład dziecko płacze z tego powodu, że dziadkowie już odchodzą. Nie warto natychmiast go uspokajać: „Nie ma co płakać!”. Dziecko jest smutne i powinniście uznać jego uczucia. W żadnym wypadku nie należy ich negować, gdyż spowoduje to jeszcze większą frustrację. Lepiej pocieszyć je słowami: „Rozumiem, że jesteś zmartwione, ale dziadkowie przyjadą znowu za kilka tygodni”.

Nie krzyczcie na dziecko

To bardzo przykre, jednak niektórzy rodzice nie potrafią mówić, a tylko krzyczeć do dziecka. Bardzo często, gdy jesteśmy bezradni wobec własnych dzieci, wydaje się nam, że krzyk pomoże. Niestety nasz krzyk wzmaga u dziecka jedynie agresję oraz strach. Dzieci, dorastające wśród krzyków, częściej źle traktują też swoich rówieśników. Krzyk wywołuje poczucie winy, obniża samoocenę. Stale podniesiony ton głosu rodziców powoduje, że w przyszłości dziecko też będzie to robić, ponieważ uznaje to za normalny sposób komunikacji.

Nie podnoście głosu, kiedy mówicie dziecku, żeby wyłączyło telewizor i przyszło na kolację. Nie żądajcie, by dziecko natychmiast porzuciło swoje sprawy. Dziecku bardzo trudno jest przerwać pasjonujące zajęcie. Dlatego, kiedy chcesz, żeby maluch przyszedł na kolację, uprzedź go o tym nieco wcześniej i poczekaj, aż zakończy swoje zajęcia. Szanujcie zajęcia dziecka, a ono będzie szanowało was.

Bądźcie konsekwentni

Konsekwentne przestrzeganie swojego zdania to jeszcze jeden ważny element wychowania dzieci. Brak stałości przynosi wymierne, negatywne wyniki. Jeśli się już na coś nie zgodziliście, nie zmieniajcie zdania. Nie dopuszczajcie też sytuacji, kiedy dziecko, zwracając się do drugiego rodzica, otrzymuje pozwolenie na to, czego zabronił pierwszy. W przeciwnym razie stracicie wiarygodność w oczach dziecka. Czasem trzeba powiedzieć „nie”, ale to wcale nie oznacza, że stanowczość rodzica wyklucza jego miłość do dziecka. Jako też stanowczość nie wymaga krzyku ani rozkazującego tonu.

Nie należy dawać dziecku takich obietnic, które nie sposób spełnić. Ale jeżeli już coś obiecaliście, dotrzymujcie słowa. Niespełnione obietnice podważają zaufanie dziecka.

Nie obwiniajcie dziecka

Jeżeli dziecko przyniosło niedostateczną ocenę ze szkoły, bo nie odrobiło domowego zadania, nie mówcie: „Bo zawsze źle odrabiasz lekcje”. Nie krytykujcie charakteru malca, natomiast próbujcie poprawić jego konkretne złe zachowanie. Raczej powiedzcie: „Szkoda, że wczoraj nie odrobiłeś lekcji”. Rodzice nie powinni używać takich zwrotów, jak „Ty zawsze tak robisz”, „Nigdy nie słuchasz”, nie należy uogólniać sytuacji w rozmowie z dziećmi. Jeśli rodzice stale oskarżają dziecko, wyrasta ono z poczuciem winy i niższości. Natomiast, jeżeli nie oskarżają, mogą liczyć na pozytywne zmiany.

Przepraszajcie dziecko i, jeśli jest okazja, dziękujcie

Oczekujemy, że dziecko nas przeprosi, o ile zawiniło. Ale czy sami przepraszamy, kiedy pomyliliśmy się? Jeżeli oskarżyliście dziecko, że rozlało wodę, a później okazało się, że to nie ono, powinniście przeprosić. Tak zachowacie wiarygodność w oczach dziecka i okażecie mu szacunek. Dziecko zrozumie, że zawiniwszy należy każdy raz przeprosić, i że ta zasada obejmuje wszystkich członków rodziny. Jeżeli rodzice chcą, by ich dziecko było uprzejme i potrafiło podziękować, powinni świecić przykładem, wszak dzieci wzorują się w pierwszym rzędzie na rodzicach.

Rodzice powinni też zawsze podziękować dziecku za każdą usługę, nawet za drobiazg.

Traktujcie dziecko poważnie

Nie wystarczy jedynie wysłuchać opinii dziecka, trzeba uszanować jego zdanie. Jeżeli dziecko mówi, że nie odpowiada mu jakieś zajęcie, nie każcie mu tego robić. Jeżeli mówi, że nie podoba mu się opiekunka, nie ignorujcie jego słów. Pomimo tego, że dzieci często fantazjują, należy traktować je poważnie i sprawdzać faktyczny stan rzeczy.

Zachęcajcie dziecko

Dyscyplina i zachęta są równie ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Jednak jest bardzo cienka granica pomiędzy zachętą a przekupstwem. Różnica polega na tym, że przekupstwo jest związane z presją, a zachęta jest dobrowolna. Jeżeli kupujecie dziecku lody, żeby dobrze zachowywało się w markecie, przyniesie to więcej szkody niż korzyści.

Zachęta czy pochwała to co innego, nie wiążą się z kupowaniem czegokolwiek lub udzielaniem przywilejów, które mogą zepsuć dziecko, lecz mają na celu jego zmotywowanie.  „Jeżeli szybciutko posprzątasz pokój, to wieczorem obejrzymy twój ulubiony film!”.

Pochwały też są ważne – utrwalają dobre zachowania. Pochwalcie dziecko, kiedy się grzecznie zachowuje. Dziecko posłusznie zareagowało na uwagi – doceńcie to, mówiąc: „To ładnie, że mnie posłuchałeś”. Od czasu do czasu warto też pochwalić dziecko przy świadkach – to nie zaszkodzi, ponieważ jest bardzo motywujące. Chwalcie dziecko i za wysiłki, i za osiągnięcia.

Dajcie dziecku możliwość wyboru

Zakazując czegoś dziecku, zaproponujcie alternatywę. Jeżeli dziecko chciało pójść do kina z kolegami, a nie pozwalacie, zaproponujcie coś w zamian, na przykład wspólne upieczenie tortu, o który prosiło kilka dni temu. Ciekawa alternatywa pomoże łatwiej pogodzić się z odmową. Skłaniając dziecko do wykonywania jakichś poleceń można też dać mu możliwość wyboru.

Są to tylko ogólne porady, które mogą nie być aktualne dla całego dziecięcego ogółu, ponieważ w każdej rodzinie jest różny stopień zażyłości pomiędzy rodzicami i dziećmi. Prócz tego, mają również znaczenie wiek dziecka i konkretne okoliczności. Więc stosujcie wybiórczo te ze wskazówek, które odpowiadają waszej sytuacji.

Wychowanie dziecka to skomplikowany i długotrwały proces, który wymaga od rodziców roztropności, cierpliwości, zrozumienia oraz po prostu mądrości. Wychowując dziecko starajcie się wszelkimi sposobami osłabić emocjonalne napięcie w domu i stworzyć przytulną atmosferę. Pamiętajcie, że dziecko potrzebuje i dyscypliny, i miłości, to pomaga mu rosnąć i się rozwijać. Dla utrzymania dyscypliny konieczne jest współdziałanie obojga rodziców.