8 rodzajów intelektu dziecka

W dzisiejszym społeczeństwie ogólnie uważa się, że wyniki w nauce szkolnej są jedynym wskaźnikiem przesądzającym o predyspozycjach dziecka. Gdy dziecko jest już starsze, wielu rodziców chciałoby, żeby stało się wszechstronnie rozwinięte, spełnione i odnosiło sukcesy w różnych dziedzinach życia. Dlatego też gorliwie monitorują jego wyniki w szkole, a następnie na uniwersytecie, stawiając mu wysokie wymagania. Czy postępują właściwie? Do niedawna istniała tendencja, zgodnie z którą osoba była przydzielana do określonej grupy intelektualnej na podstawie wyników testów na poziom inteligencji IQ. Ostatnio do głosu dochodzą teorie promujące różnorodność umysłów. Dlatego zanim dziecko pójdzie do szkoły, powinniście wiedzieć jedno – dziecko jest mądre, bez względu na jego szkolne oceny i kondycję fizyczną.

Dzisiaj psychologowie twierdzą, że istnieją różne rodzaje inteligencji (ogółem wyodrębniono ich 8), a zatem dziecko może posiadać dowolny z tych ośmiu rodzajów. W jakiejś dziedzinie na pewno okaże się zdolne.

Rodzice powinni w najmłodszych latach dziecka rozpoznać oznaki, określające rodzaj jego umysłu. Jeżeli od maleńkości zaczniecie rozwijać te cechy, będziecie mogli w pełni ocenić jego potencjał i stwierdzicie, że to może być ważniejsze, niż dobre wyniki w nauce fizyki czy matematyki. A więc, jak określić typ inteligencji dziecka? Jak rozpoznać, do czego dziecko ma szczególne uzdolnienia?

Teoria wielorakiej inteligencji

Amerykański psycholog Howard Gardner zaproponował teorię wyjaśniającą różne rodzaje inteligencji. Naukowiec uważa, że sprowadzanie określania inteligencji dziecka tylko do testu IQ jest niewystarczające. Howard Gardner jest zdania, że oprócz umiejętności mierzonych standardowo przez testy IQ istnieje jeszcze osiem innych rodzajów inteligencji. Wyniki w nauce są oczywiście ważne, ale równie ważne są też zdolności dziecka do rysowania, muzyki, tańca, biznesu itp. Te wszystkie skłonności należy uwzględniać, gdy określa się potencjał dziecka. Według Gardnera pojęcie inteligencji jest wielopłaszczyznowe i dynamiczne. Gardner podkreśla, że nie ma jednego, najlepszego rodzaju umysłu, ponieważ wszystkie są równie ważne, są one po prostu w różnym stopniu rozwinięte i współpracują ze sobą. Teoria ta udowadnia, że u dziecka może przeważać nie tylko jeden, ale i dwa i trzy z 8 rodzajów.

8 typów inteligencji

Teoria Howarda Gardnera bardzo szybko zyskała zwolenników na całym świecie i dziś jest bardzo popularna. Pedagodzy z różnych krajów zaczęli uwzględniać teorię wielorakiej inteligencji Gardnera w swoich systemach edukacji.

Rozpatrzmy dokładniej typy inteligencji spotykane u dzieci.

1. Cielesno-ruchowa (kinestetyczna)

Dzieci obdarzone tym rodzajem intelektu dobrze panują nad swoim ciałem i zwykle osiągają sukcesy w sporcie i innych dziedzinach, związanych z aktywnością fizyczną. Dzieci dużo się poruszają, a ruchy ich są dobrze zgrane. Jeżeli dziecko interesuje się grami ruchowymi i dobrze koordynuje swoje ruchy, uwielbia taniec i sport, z przyjemnością wykonuje różnego typu prace fizyczne, to z pewnością można uznać, że posiada ten typ inteligencji. Poobserwujcie je, by lepiej określić jego skłonności, pewne drobnostki w tym bardzo pomogą. Jest zbyt ruchliwe? Jest zawsze w dobrej formie? Nie może długo usiedzieć na jednym miejscu? Wielu znanych sportowców, aktorów, tancerzy posiada ten typ inteligencji.

2. Przestrzenna

Ten typ inteligencji określa, jak dobrze dziecko potrafi wizualizować przedmioty, miejsca, różne tereny, a nawet swoje sny. Dzieci z tego rodzaju inteligencją mają talent do rysunku, rzeźbienia i innych podobnych zajęć, myślą obrazowo i mają bogatą wyobraźnię. Poprawnie określają rozmiary przedmiotów i mogą szczegółowo odtworzyć minione zdarzenia, mają też doskonałą pamięć wzrokową. Swoje uczucia i myśli wyrażają raczej wzrokowo.

Jeżeli dziecko zwraca uwagę na detale i jest w stanie przypomnieć sobie najdrobniejsze szczegóły codziennych wydarzeń, to znaczy, że ma inteligencję wzrokowo-przestrzenną. Dzieci nią obdarzone mogą zostać malarzami, architektami, projektantami mody czy specjalistami w podobnych dziedzinach.

3. Logiczno-matematyczna

Inteligencja logiczno-matematyczna jest ściśle związana ze zdolnościami do obliczeń matematycznych i jasnej argumentacji. Ważną jej składową jest nawyk rozwiązywania różnych zadań. Jeżeli dziecko jest spostrzegawcze, potrafi myśleć nieszablonowo, rozumować logicznie, wytłumaczyć, pojmuje podpowiedzi – ma ten rodzaj inteligencji. Takie dzieci są dociekliwe i zadają dużo pytań. Dziecko z łatwością dostrzega wzorce logiczne, liczbowe oraz związki przyczynowo-skutkowe, potrafi myśleć abstrakcyjnie, a także dobrze liczy w pamięci. Doskonale rozumie język liczb, wykazów oraz wykresów. Wielu wybitnych matematyków posiada ten rodzaj inteligencji.

4. Muzyczna (słuchowa)

Jeżeli dziecko lubi słuchać muzyki, to jeszcze nie znaczy, że posiada intelekt muzyczny. Ten typ inteligencji występuje u dzieci, które lubią komponować, śpiewać i wystukiwać różne rytmy. Lepiej od innych rozumieją muzykę. Jeżeli dziecko ma piękny głos, poczucie rytmu, rozróżnia barwy dźwięków, tonacje i interesuje się graniem na różnych instrumentach, to niewątpliwie ma inteligencję muzyczną. Dziecko z reguły jest też uzdolnione muzycznie. Ważne jest jednak, by rozumieć, że inteligencja muzyczna to jest dość szerokie pojęcie i może przejawiać się bardzo różnie.

5. Językowa (werbalna)

Dzieci posiadające umysł lingwistyczny mają zwykle dobrze rozwinięte umiejętności językowe. Jeżeli dziecko ma ładny charakter pisma, lubi czytać, dobrze pojmuje gramatykę i potrafi poprawnie pisać trudne słowa, to znaczy, że ma dany typ inteligencji. Dziecko z łatwością formułuje myśli, uwielbia bawić się słowami, lubi rozwiązywać krzyżówki i rebusy. Dużo szybciej uczy się języków obcych, z łatwością zapamiętuje nowe słowa, ma bogate słownictwo. Dziecko potrafi opowiadać różne historie i wymyślać własne.

6. Intrapersonalna (intuicyjna)

Tego rodzaju inteligencji nie należy mylić z introwertyzmem czy egocentryzmem. Jest ona związana ze zdolnością do cieszenia się samotnością. Jeżeli dziecko, gdy zostaje samo, nie boi się i nie nudzi, to posiada właśnie ten rodzaj inteligencji. Jest ona związana też z takimi cechami, jak odpowiedzialność, samoświadomość i samodzielność. Takie dzieci dobrze zdają sobie sprawę ze swoich mocnych i słabych stron. Jeżeli dziecko jest zupełnie pewne, że jego działania są właściwe bez względu na to, co o tym sądzą inni, ma właśnie ten rodzaj inteligencji. Dzieci są pewne siebie i wszystkiego, co robią. Słuchają innych, ale robią to, co same uważają za słuszne. Z takich dzieci wyrastają odnoszący sukcesy przedsiębiorcy.

7. Interpersonalna (społeczna)

Dzieci o rozwiniętej inteligencji interpersonalnej potrafią dobrze komunikować z otoczeniem, mają wielu przyjaciół i lubią przebywać w towarzystwie. Jeżeli dziecko stale spędza czas ze swoimi przyjaciółmi i lubi kontaktować z innymi, posiada dany typ umysłu. Potrafi też znaleźć wspólny język z różnymi ludźmi i rozumie, jak radzić sobie w różnych sytuacjach, wykazuje zdolności przywódcze. W towarzystwie wygląda na spokojne i rozluźnione. Po prostu musi przebywać wśród ludzi, ponieważ uczy się przez kontakty z nimi. W stosunku do przyjaciół jest współczujące, dobre i wrażliwe. Takie dzieci wyrastają na dobrych kierowników, dyplomatów i pedagogów.

8. Przyrodnicza (środowiskowa)

Jeżeli dziecko pielęgnuje rośliny, opiekuje się zwierzętami domowymi, to ma dany typ umysłu. Takie dzieci kochają naturę, interesują się różnymi zjawiskami przyrody, lubią spacerować po parku, wzdłuż rzek i wszędzie, gdzie nie ma asfaltu. Troszczą się też o ochronę przyrody na świecie.

Gdy już wiecie, jak przejawia się każdy z ośmiu rodzajów inteligencji, możecie określić, w czym dziecko jest najlepsze. Obserwujcie je, zwracajcie uwagę na jego zdolności i pomagajcie mu je rozwijać. Jeżeli od najmłodszych lat docenicie jego talenty, to nie będziecie się martwić o jego przyszłość.