Obawa przed rozstaniem z rodzicami: główne przyczyny

Lęk separacyjny to zaburzenie, które polega na obawie dziecka przed rozstaniem z rodzicami. Zjawisko to jest dość powszechne u dzieci na pewnym etapie rozwoju. To znaczy, że faza lęku separacyjnego w pewnym momencie życia dziecka jest niejako zjawiskiem naturalnym. Większość dzieci „przerasta” ją do trzeciego roku życia. Czasami jednak występuje on również i u starszych dzieci. To może mieć różne przyczyny.

W rozwoju emocjonalnym dziecka istnieją różne rodzaje lęków wywołane przez różne czynniki. Jeżeli dziecko w wieku do dwóch i pół roku okazuje nadmierny niepokój, gdy zmuszone jest na pewien czas rozstać się z którymś z rodziców czy kimś z bliskiej rodziny, może to być objawem lęku separacyjnego. Należy jednak dostrzegać różnicę między zaburzeniem lękowym a normalnym etapem w rozwoju dziecka, który ono zwykle „przerasta”.

W wieku do trzech lat dzieci często nad miarę niepokoją się, że po rozstaniu coś złego może stać się z najbliższą osobą, najbardziej boją się rozstania z matką. Matka stanowi gwarancje opieki i bezpieczeństwa, dlatego dziecko tak bardzo się niepokoi myśląc, że z powodu rozstania się z nią zmieni się jego zwykły tryb życia. Maluchy również panicznie obawiają się śmierci rodziców. Ponieważ dziecko nie odróżnia zagrożenia rzeczywistego od irracjonalnego, jego lęk przed śmiercią rodziców jest zupełnie realny.

Co wywołuje lęk separacyjny?

Często powodem niepokoju są znaczne zmiany w życiu dziecka, na przykład przeprowadzka do innego miasta czy innego domu, przeniesienie do nowego przedszkola. Gdy w rodzinie pojawia się młodsze dziecko, starsze również może mieć obawy.

Strata kogoś bliskiego, przyjaciela czy domowego ulubieńca może również stać się bardzo dramatycznym doświadczeniem dla dziecka, zdolnym wywołać lęk separacyjny.

Prócz tego, niepokój wywołują też konflikty między rodzicami, które prowadzą do rozwodu czy też ponowne małżeństwa.

Objawy lęku separacyjnego u starszych dzieci

• Dziecko boi się zasypiać i pozostać w nocy samo w pokoju, dlatego nalega, by spać obok rodziców czy razem z rodzeństwem;
• Ma problemy z zaśnięciem, często budzi się w nocy, miewa koszmarne sny itp.;
• Często źle się zachowuje, wpada w histerię lub przebywa w ciągłym stresie w czasie rozstania z rodzicami czy inną bliską mu osobą;
• Za bardzo tęskni za tym z rodziców, który jest mu bliższy, gdy nie ma go obok niego jest stale smutne i zamknięte w sobie, martwi się o to, co z nim się dzieje;
• Lęka się, że coś strasznego stanie się rodzicom, gdy nie ma ich obok niego, albo z nim samym gdy jest samo (obawia się, że zabłądzi, skaleczy się czy zostanie ukradzione);
• Czasami dziecko może mieć wręcz fizyczne objawy lęku: nudności, wymioty, tiki nerwowe. Może zacząć skarżyć się na bóle brzucha, głowy czy serca, jąkać się;
• Wpada w panikę, gdy zmieniają się plany na dzień, gdy któryś z rodziców nie wraca w porę z pracy czy w innych podobnych sytuacjach;
• Może odczuwać strach, gdy zostaje samo w pokoju;
• Może starać się nie chodzić do szkoły, nie jechać na letni obóz i nie brać udziału w innych imprezach, gdzie mogłoby zostać w samotności.