Jak wychowywać emocjonalnie wrażliwe dziecko

Rodzice dobrze wiedzą, że dyscyplina jest niezwykle ważna dla wychowania zdrowych dzieci. Jak jednak stosować dyscyplinę wobec dziecka o wrażliwym umyśle, które postrzega otaczający go świat bardziej dotkliwie niż inne?

W zasadzie nie ma nic złego w emocjonalnej wrażliwości dziecka. Wrażliwe dzieci są bardzo dobre i współczujące. Jednak w wychowywaniu nadwrażliwego dziecka mogą pojawić się pewne trudności. Zbyt wrażliwe dzieci łatwo doświadczają emocjonalnego przeciążenia. Zazwyczaj często płaczą, bardzo troszczą się o to, by nie znaleźć się w nieprzyjemnej sytuacji, brakuje im pewności siebie.

Dziecko wrażliwe emocjonalnie zwykle bardzo martwi się drobnostkami i byle drobiazg natychmiast je frustruje. W miejscach dużych skupisk ludzi (w sklepie lub na zatłoczonej ulicy) takie dziecko zwykle mocno trzyma mamę za rękę i nie odstępuje jej na krok. Jeśli do domu rodziców przyjdą goście, dziecko może wybuchnąć płaczem na widok tylu obcych osób. Takie zachowanie zmartwi rodziców, bo po prostu nie pojmują jego przyczyny.

Są wrażliwe dzieci, które są nie tylko emocjonalnie nadwrażliwe, lecz nader dotkliwie postrzegają obiekty fizyczne, wywołujące jakieś uczucia. Zbyt głośne dźwięki czy jaskrawe kolory mogą spowodować chwilowe otępienie. Takie dzieci sprzeciwiają się jakimkolwiek zmianom, boją się dużych zgromadzeń.

Niektórzy ludzie postrzegają emocjonalnie wrażliwe dzieci jako po prostu nieśmiałe, jednak chodzi nie tylko o to. One znacznie głębiej doświadczają uczuć niż inne dzieci. Co znaczy, że mogą być bardzo mocno wzburzone, mogą się bardzo gniewać czy bać. Dlatego nie mają odwagi spróbować czegoś nowego i ze wszystkich sił unikają emocjonalnej frustracji, boją się być w centrum uwagi. Trudno im nawiązać relacje z rówieśnikami również i dlatego, że często są odbierane jako „chłopczyk, który stale płacze” czy „dziewczynka, która histeryzuje”.

Choć ścisła dyscyplina może pomóc wielu dzieciom w zmianie zachowania na lepsze, lecz nie dotyczy to dzieci nadwrażliwych, im karanie może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Dlatego ważne jest, by rodzice znaleźli odpowiedni sposób wychowania tak wrażliwego dziecka, żeby mimo to wyrosło zdrowe i odnosiło sukcesy.

Nadwrażliwym dzieciom bywa niezwykle trudno poradzić sobie z emocjami, jednak rodzice, kierując się pewnymi wskazówkami, mogą im w tym pomóc. Wymaga to dużej dozy cierpliwości i umiaru z ich strony, ponieważ takie dzieci są dość trudne do wychowania, często są nadpobudliwe oraz kapryśne. Jak więc obchodzić się z takimi dziećmi? Oto kilka wskazówek:

1. Zaakceptujcie emocjonalną wrażliwość dziecka. Nie próbujcie zmieniać jego natury i uwzględnijcie jego temperament, jego naturalne psychologiczne skłonności. Postarajcie się odnaleźć pozytywne i mocne strony w jego temperamencie.

2. Dajcie mu czas, by mogło się wyciszyć i uporządkować uczucia. Dziecko może być zgnębione przez duże skupiska osób, więc w pewnych wypadkach będzie potrzebowało trochę czasu na rozluźnienie i powrót do normalnego stanu emocjonalnego. Nie zmuszajcie go do udziału w grupowych zabawach i zajęciach, jeżeli mu to nie odpowiada. Natomiast zaproponujcie mu zajęcie, które uspokaja: przeczytanie książeczki, rysowanie czy gry planszowe, należałoby dodać spokojną muzykę.

3. Ustalcie dziecku pewne ograniczenia. Jeżeli rodzice zaakceptują emocjonalne zachowanie dziecka całkowicie, nie zechce ono go zmieniać. Nauczcie je odpowiedzialności za swoje zachowanie, ustawcie ograniczenia i nauczcie współdziałania z realnym światem.

4. Chwalcie dziecko za jego wysiłki. Wrażliwe dziecko może być nieśmiałe i niezbyt pewne siebie, więc należy je chwalić częściej, zwłaszcza wtedy, gdy skutecznie poradzi sobie z emocjami. Niech odczuje, że cenicie sobie jego wysiłki i że są one warte pochwały. Pochwała motywuje je do dalszego dobrego zachowania i pomoże mu podwyższyć samoocenę.

5. Dajcie dziecku poczucie bezpieczeństwa, pozytywne uczucia, motywujcie do sukcesu. Więc można je nagradzać za sukcesy w nauce, sporcie czy innych zajęciach. Poprawia to nastrój dziecka, wywołuje pozytywne emocje.

6. Rozwijajcie nawyki rozwiązywania problemów. Będzie to bardzo przydatne w przyszłości. Problemy życiowe wywołują u wrażliwych dzieci silne negatywne emocję, dlatego trzeba je uczyć skutecznie radzić sobie z bieżącymi problemami.

7. Rozwijajcie nawyki komunikacyjne. Dzieci wrażliwe emocjonalnie często mają problemy z komunikowaniem się, nie potrafią wyrazić swoich uczuć. Dlatego rodzice powinni nauczyć je, jak prawidłowo wyrażać uczucia i własne opinie.

8. Nauczcie dziecko odpowiedzialności za swoje decyzje. Ponieważ emocjonalnie wrażliwe dzieci bywają nadmiernie uzależnione od rodziców, należy uczyć je brania odpowiedzialności za swoje decyzje. To powinno doprowadzić do tego, że dziecko stanie się bardziej samodzielne i pewne siebie.