Zmienne nastroje i emocje nastolatków

Z nastolatkami czasami bardzo trudno jest się dogadać. Nastolatki z reguły hałasują, stwarzają nieporządek w domu, kwestionują zasady ustalane przez rodziców oraz nauczycieli, stale żądają kieszonkowych pieniędzy. Z reguły są kontrowersyjne, nieprzewidywalne, często swoimi słowami i postawami ranią osoby z otoczenia, wyrażają emocje poprzez krzyk i płacz. To wszystko nie jest tak straszne, gorsze są wahania nastroju u młodzieży, które wywołują niepokój rodziców o zdrowie emocjonalne dziecka.

Często zachowanie nastolatka wydaje się rodzicom tak niebezpieczne, że są gotowi skorzystać z pomocy psychologa. Jednak niedawne badania potwierdzają, że wahania nastrojów u nastolatków są normalną reakcją w tym wieku. Z biegiem czasu te wahania w większości przypadków zanikają.

Psychologowie twierdzą, że we wczesnym okresie dojrzewania zachowanie dzieci jest najbardziej niestałe, ale stopniowo z wiekiem ulega stabilizacji. Same nastolatki, jak również rodzice i nauczyciele, powinni zrozumieć, że wahania nastroju w tym wieku są normalne i nie zawsze powinny być powodem do niepokoju.

Jednak nie wszystkie nastolatki wykazują gwałtowne zachowania, niektóre nie przejawiają drastycznych zmian w zachowaniu. Psychologowie uważają, że nastolatki, których nastrój bardzo się zmienia wraz z wiekiem, wymagają jednak szczególnej uwagi. Wcześniej uważno, że wahania nastrojów u nastolatków wiążą się z emocjonalnymi, behawioralnymi oraz interpersonalnymi problemami, ale tak jest nie zawsze.

Psychologowie przeprowadzili badanie, w którym uczestniczyło 500 nastolatków w wieku od 13 do 18 lat. 40% badanych wykazywało skłonności do złego zachowania. W ramach badań przez 5 lat młodzież prowadziła internetowy dziennik, w którym na bieżąco pisała o swoich uczuciach. Codziennie oceniała siłę takich emocji, jak szczęście, gniew, smutek i niepokój. Następnie naukowcy analizowali stan emocjonalny nastolatków i określali ogólne prawidłowości.

Stwierdzono, że z upływem czasu takie uczucia jak szczęście, gniew i smutek stawały się mniej intensywne. Wśród dziewcząt spektrum emocji było na ogół bardziej zróżnicowane niż u chłopców, chociaż zmiany nastrojów następowały w mniej więcej podobnym tempie. Około 18 roku życia u większości nastolatków emocjonalne wahania zmieniały się na bardziej stabilne zachowanie.

Badacze zauważali stopniowe stabilizowanie się emocji u nastolatków w związku z różnymi etapami życia, takimi jak pierwsze romantyczne randki, pierwsze zerwania, pierwsze kłótnie z rodzicami o godzinę powrotu do domu itp. Psychologowie utrzymują, że wraz z wiekiem nastolatki zaczynają lepiej radzić sobie ze zmianami nastroju.

Jedynym uczuciem, które według badaczy nie odpowiadało ogólnej tendencji czyli nie stabilizowało się z dorastaniem, był niepokój. Jego wahania wiążą się z ukończeniem szkoły i wyborem drogi życiowej, z koniecznością podejmowania ważnych decyzji. Dlatego odczuwanie niepokoju w tym okresie jest zupełnie normalne.

Nie możecie mieć pewności, dlaczego wasze dziecko nagle wybucha przy rodzinnej kolacji czy dlaczego ciągle kłóci się z babcią. Być może będziecie spokojniejsi wiedząc, że wszyscy rodzice w świecie mają do czynienia z podobnym problemem.

Gdy dzieci dorastają, ten problem zanika, a jeżeli nie zanika, wtedy warto zasięgnąć porady u psychologa. Aby ułatwić dziecku przejście przez ten trudny dla niego okres dojrzewania, rodzice powinni pomóc mu zrozumieć, co się z nim dzieje, a to znaczy – rozmawiać, słuchać, delikatnie stawić pytania. Najważniejsze, by dziecko nie straciło zaufania do rodziców.