Wskaźniki rozwoju 1-miesięcznego dziecka
Wskaźniki fizyczne i poznawcze, które pomogą upewnić się, że dziecko rozwija się w prawidłowym tempie
Gdy dziecko osiągnie pierwszy miesiąc życia, otwiera się przed nim cały świat. Rozwija coraz to nowe umiejętności, lepiej współdziała z otoczeniem. W tym okresie znacznie rozwija się jego obszar fizyczny i poznawczy. Jakich to wskaźników rozwoju należy spodziewać się w pierwszym miesiącu życia dziecka? Przyjrzyjmy się dokładniej.
Lista wskaźników rozwoju w pierwszym miesiącu
Wskaźniki już osiągnięte |
Wskaźniki oczekiwane w najbliższej przyszłości |
Dziecko wodzi wzrokiem za ruchem obiektów przed sobą i w bok |
Dziecko wodzi wzrokiem za obiektami, jego spojrzenie przenosi się z boku na bok |
Zaciska w rączce wkładane w nią przedmioty |
Dotyka i popycha przedmioty, które znajdują się w jego zasięgu |
Chwyta przedmioty, ale nie potrafi utrzymać ich w rączce |
Potrafi przez chwilę utrzymać przedmiot w rączkach |
Dostrzega twarze ludzi w jego zasięgu |
Rozpoznaje rodziców po rękach i nogach |
Wydaje stłumione dźwięki |
Dziecko zaczyna głużyć – wydawać krótkie gardłowe dźwięki |
Przestaje płakać, gdy rodzice biorą je na ręce |
Przestaje płakać, gdy rodzice pojawiają się w jego polu widzenia |
Wykazuje odruchy noworodka: ssania, połykania itp. |
Odruchy noworodka stopniowo zanikają. |
Lekko unosi główkę, gdy leży na brzuszku |
Leżąc na brzuchu, może już umieć unieść główkę pod kątem 45 stopni |
Przestaje płakać i kieruje wzrok w stronę źródła dźwięku czy głosu |
Odpowiada głużeniem na głosy rodziców |
Nieświadomie acz energicznie porusza rączkami i nóżkami |
Stopniowo odkrywa, że rączki i nóżki należą do jego ciała |
Rozpoznaje pierś matki, a nie rozumie przydatności buteleczki z mlekiem |
Rozróżnia już pierś matki i buteleczkę |
Wskaźniki rozwoju 1-miesięcznego dziecka
Rozwój dziecka zachodzi w trzech głównych obszarach: poznawczym, fizycznym i społeczno-emocjonalnym. W każdym z tych obszarów w pierwszym miesiącu życia dziecko osiąga ważne wskaźniki.
Wskaźniki rozwoju obszaru poznawczego
1. Dziecko przyzwyczaja się do harmonogramu karmienia. Na początku je za każdym razem, gdy jest karmione. Po upływie pierwszego miesiąca jego organizm przyzwyczaja się do rozkładu dnia i dziecko zaczyna płakać, gdy nadchodzi pora karmienia albo czując głód. Dlatego dzieci zaczynają płakać o tej samej porze każdego dnia domagając się jedzenia.
2. Dziecko rozróżnia odcienie smaku. Po mimo tego, że żywi się wyłącznie mlekiem matki, zauważa, gdy jego smak się zmienia. Dzieje sią tak, gdy matka zmienia dietę. Możliwe, że dziecko rozróżnia też zapach matczynego mleka.
3. Dziecko reaguje na przedmioty i osoby znajdujące się w polu jego widzenia. Podsuń mu blisko jakiś przedmiot, a zauważysz, że mu się przygląda.
4. Dziecko pamięta wrażenia dotykowe i zapachy. Może już odróżnić miękki przedmiot od twardego. Miesięczne dziecko nie lubi dotykać twardych i ciężkich przedmiotów. Wyraźnie woli słodkie zapachy, a odczuwa dyskomfort przy gorzkich i ostrych.
Fizyczne wskaźniki rozwoju miesięcznego dziecka
5. Dziecko wyrzuca rączki przed siebie gwałtownym ruchem. To wskazuje, że poprawia się stan mięśni jego rączek.
6. Dziecko wykazuje dużą aktywność ruchową, co objawia się spontanicznymi ruchami rączek i nóżek. Porusza kończynami symetrycznie: jedna rączka czy nóżka robi te same ruchy, co i druga.
7. Zwiększa się ruchliwość rączek – dziecko potrafi przyłożyć je do ust i oczu.
8. Główka dziecka opada do tyłu, dlatego trzeba ją koniecznie podtrzymywać. Dziecko nie potrafi jeszcze utrzymać jej samodzielnie. Nie jest to wskaźnik rozwoju, to normalny stan w tym wieku.
9. Dziecko potrafi unosić i pochylać główkę. Jeżeli położysz je na brzuchu, spróbuje unieść główkę albo pokiwa nią z boku na bok. Pod koniec pierwszego miesiąca ma już wystarczająco rozwinięte mięśnie i układ nerwowy do wykonywania takich ruchów.
10. Dziecko potrafi zacisnąć rączkę w pięść.
11. Dziecko chwyta przedmioty, Jeżeli położysz mu jakiś przedmiot na dłoni, chwyci go. Stara się również dosięgnąć i uchwycić przedmioty, które znajdą się w zasięgu jego wzroku.
12. Dziecko wodzi wzrokiem za przedmiotami. Gdy umieścisz jakiś przedmiot w bok od dziecka, a następnie spróbujesz wolno przesuwać go przed nim, dziecko zacznie śledzić go spojrzeniem. Podobnie dzieje się, gdy trzymasz przedmiot przed dzieckiem, a potem przesuwasz go w bok.
13. Dziecko może skupić wzrok na przedmiotach lub twarzach oddalonych o 20-30 cm.
14. W ciągu pierwszego miesiąca życia dziecku skraca się czas snu. Jeżeli poprzednio spało po 16 godzin dziennie, to teraz - 15,5. Za dnia i w nocy dziecko śpi mniej więcej tyle samo czasu.
15. Dziecko wykazuje silne odruchy – tak zwane odruchy noworodka (poszukiwanie piersi, odruch chwytny, odruch kroczenia itp.). Odruchy te pojawiają się w chwili urodzenia i utrzymują przez pierwszy miesiąc życia. Ich brak może wskazywać na opóźnienie rozwoju.
Społeczne i emocjonalne wskaźniki rozwoju dziecka
16. Dziecko używa płaczu oraz krzyku do komunikowania się z rodzicami. W ten sposób informuje rodziców o dyskomforcie. Gdy rodzice biorą je na ręce i zaspokajają jego podstawowe potrzeby, zwykle się uspokaja. Na przykład, dziecko przestaje płakać, gdy mama je nakarmi.
17. Dziecko rozpoznaje dźwięki i głosy. Zapamiętało już głosy rodziców i słysząc je rozpoznaje, bo odwraca główkę w stronę źródła dźwięku. W tym okresie samo zaczyna również wydawać pierwsze dźwięki.
18. Dziecko potrafi utrzymywać kontakt wzrokowy. Jeżeli staniesz przed nim, będzie patrzyło Ci prosto w twarz, a później – w oczy. Osesek utrzymuje kontakt wzrokowy, jeżeli czyjaś twarz znajduje się w polu jego widzenia.
19. Dziecko woli oglądać ludzkie twarze. Jeżeli w polu jego widzenia znajdą się człowiek i jakieś jaskrawe przedmioty, jego spojrzenie skupi się na twarzy. Widok mamy wywołuje u dziecka wyraźne ożywienie, przynosi spokój.
20. Dziecko w tym okresie ma bardzo wrażliwą skórę, więc jasno odczuwa każdy dotyk. Maluch reaguje na połaskotanie go w stopę lub dotknięcie jego policzka. Bardzo odczuwa szorstkie traktowanie, zauważa je i reaguje. Nawet w tym wieku dziecko rozróżnia płynne i szorstkie ruchy. Lubi, gdy traktuje się je z czułością.
Obecność wszystkich tych cech rozwoju wskazuje, że dziecko rozwija się normalnie i wystarczająco.
W jakich przypadkach należy martwić się o rozwój dziecka?
Eksperci wyszczególniają kilka charakterystycznych objawów, które mogą wskazywać na opóźnienie rozwoju dziecka.
1. Dziecko ma słabo rozwinięte odruchy ssania i połykania, więc je za mało.
2. Nie skupia wzroku na blisko umieszczonym przedmiocie, nawet wtedy, gdy porusza się on przed jego oczami.
3. Dziecko nie mruga w jaskrawym świetle.
4. Dziecko nie reaguje na dźwięki i głosy, nawet wtedy, gdy nie śpi.
5. Mięśnie dziecka wydają się napięte. Ruchy rąk i nóg są ograniczone.
6. Gdy bierzecie dziecko na ręce, ciało jego wydaje się rozluźnione, nie czuje się napięcia mięśni.
7. Dolna szczęka dziecka drzy nawet wtedy, gdy jest ono nieruchome.
Specjaliści od rozwoju dzieci doradzają regularne kontrole u pediatry, który zauważy wszelkie odchylenia od normalnego rozwoju. Jeśli zaobserwujesz u dziecka jeden z opisanych powyżej objawów, koniecznie powiedz o nim pediatrze przy najbliższej kontroli.
Jak rodzice mogą pomóc dziecku w rozwoju
Aby maluszek prawidłowo się rozwijał, należy zwrócić uwagę na następujące sprawy:
1. Od czasu do czasu przewracaj dziecko na brzuch. W tej pozycji powinno spędzać trochę czasu codziennie, bo to wzmacnia prawie wszystkie grupy mięśni jego ciała. Pediatrzy zalecają takie ćwiczenie przez 2-3 minuty kilka (3-5) razy dziennie. W miarę jak dziecko rośnie, zajęcia można wydłużać. By bardziej dziecko zainteresować, umieść przed nim zabawkę.
2. Zajmuj się z dzieckiem tym, co sprzyja rozwijaniu różnych jego umiejętności. Można bawić się z nim w różne wesołe zabawy jego rączkami i nóżkami, można zainteresować je jakimś przedmiotem i przemieszczać go przed nim. Można też puszczać mu muzykę i umożliwiać słuchanie różnych dźwięków. Takie zajęcia mogą rozwinąć brakujące umiejętności. Stosujcie te zajęcia codziennie, żeby dziecko miało dość niezbędnej praktyki.
3. Współdziałanie społeczne jest bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Od początku istnienia pomaga ono rozwinąć umiejętności, które przydadzą się dziecku w przyszłości. Współdziałanie z rodzicami oraz innymi członkami rodziny gwarantuje mu harmonijny rozwój wszystkich obszarów.
Pamiętajcie jednak, że każde dziecko jest indywidualne, ma własne tempo rozwoju. Dlatego nie należy wpadać w panikę, jeżeli dziecko rozwija się nieco wolniej niż inne. Dopóki nie wykazuje wyraźnych objawów opóźnienia, póki wygląda na zdrowe, nie należy się martwić. Regularnie zgłaszajcie się na planowe kontrole u pediatry – lekarz zdiagnozuje wszelkie odchylenia i pomoże rozwiązać problem.