Jak rozwinąć zaciekawienie u dziecka

Powszechnie wiadomo, że brak ciekawości negatywnie wpływa na edukację dzieci. Eksperci w dziedzinie edukacji coraz częściej podkreślają, że we współczesnej szkole brakuje właśnie zainteresowania i ciekawości. Dlaczego tak się dzieje? Przecież dzieci są z natury ciekawe. Mózg dzieci wydaje się wprost stworzony po to, by badać otaczający świat. Dzieci interesuje dosłownie wszystko, co widzą dookoła.

Dlaczego niebo nie spada na ziemię? Dlaczego nie pije się morskiej wody? Dlaczego pszczoły żądlą? Z czego zrobiony jest księżyc? Dlaczego niektóre dzieci są zachłanne? Dokąd odchodzi noc? Oto tylko niewielka lista pytań, które interesują dzieci.

Każdy rodzic może sobie przypomnieć nieprzerwany potok pytań swojego maluszka. I nawet w dobie Internetu rodzice nie zawsze są w stanie odpowiedzieć  na niektóre z tych pytań.

Kiedy dzieci robią coś, co wywołuje w nich zainteresowanie i natchnienie, ich działania i wiadomości wspiera zaciekawienie. I to formuje indywidualną dynamikę nauczania. Niestety takie zestawienia wynikają w większości poza zasięgiem szkoły.

Ostatnie badania potwierdzają, że większość współczesnych dzieci nie lubi nauki w szkole i że w szkole na ogół się nudzi. Jeżeli jednak w szkole zostaną stworzone właściwe warunki, może to zainspirować dzieci do obserwowania, zadawania pytań, do refleksji, a tym samym do zdobywania nowej wiedzy.

Razem z tym same dzieci często mówią o tym, że w uczeniu się ważne jest dla nich otoczenie społeczne. Kiedy ciekawość, aktywność i wolność działania przejawia się w grupie dzieci, uczą się one poprzez dzielenie się doświadczeniami między sobą. Jednak jest to rzadko spotykane we współczesnych szkołach.

Jeśli stworzyć w szkołach właściwe warunki procesu nauczania, dzieci mogą uzyskać swobodę stosowania swego umysłu oraz nawyków praktycznych dla zdobywania nowej wiedzy.

Współczesny system edukacji praktycznie nie pozwala na taką swobodę w procesie uczenia się. Liczne zasady, ograniczenia i stereotypy, obecne we współczesnej szkole, niweczą chęć zdobywania nowej wiedzy zarówno u uczniów, jak i nauczycieli.

Współczesne standardy edukacyjne sztywno ograniczają czas na zgłębianie tego czy innego tematu w ramach szkolnego programu. W związku z tym dzieci uczą się przedmiotów szkolnych bez odniesienia do kontekstu, cały proces uczenia się wyłącznie opiera się na instrukcjach nauczyciela. Podsumowujące zaś metody kontroli wiedzy również nie uwzględniają związku informacji, przewidzianych do opanowania w trakcie nauki, z rzeczywistym życiem. Dlatego eksperci w dziedzinie edukacji twierdzą, że system nauki w szkole powinien opierać się na zaciekawieniu dziecka, a swoboda działania oraz praktyczne ukierunkowanie powinny stać się w nim podstawowymi wartościami.

Dlaczego więc ciekawość jest tak ważna w procesie uczenia się zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli? Przede wszystkim dlatego, że ciekawość to lokomotywa, która popycha do rozwoju zarówno każdego człowieka z osobna, jak też i całą ludzkość. Współczesne podejście do nauczania, w centrum którego leży pewna ilość wiedzy, którą dziecko ma opanować za czas nauki, nie pozwala rodzicom pomóc dziecku w pełni rozwinąć swój potencjał. Zaś proces uczenia się, w którym bierze się pod uwagę zaciekawienie dziecka, zachęca je do dążenia do wiedzy, a nie unikania jej.

W związku z tym warto przypomnieć, że samo słowo „szkoła” pojawiło się w starożytnej Grecji. Początkowo znaczyło czas wolny i wypoczynek, a dopiero z czasem zaczęło oznaczać uczenie się w klasie.

Ciekawość zakłada, że dziecko ma dość wolnego czasu na badanie otaczającego go świata, na zadawanie pytań oraz zdobywanie nowej wiedzy poprzez zabawę. Jeśli dziecko ma możliwość zdobywania nowej wiedzy podczas działalności praktycznej i swobodę działania, wówczas proces uczenia się staje dynamiczny. Dla uczniów jest to o wiele bardziej skuteczne niż bierne otrzymywanie informacji.

Może to być właściwa decyzja, że współczesny szkolny system edukacji powinien zrewidować swoje zasady i przypomnieć sobie, jak wyglądała szkoła w fazie początkowej. Tworząc właściwe warunki do nauki, szkoła może zapewnić dziecku swobodną i niespieszną atmosferę, w której dziecko będzie mogło wykazywać zaciekawienie. Pomoże to mu zachować chęć do zdobywania nowej wiedzy przez całe życie.