Oceń publikację

Jak złego zachowania dziecka nie pogorszyć jeszcze bardziej

Jak radzić sobie ze złym zachowaniem dziecka, z przejawami złości i nieposłuszeństwa: porady dla rodziców

Jak złego zachowania dziecka nie pogorszyć jeszcze bardziej

Gniew i nieposłuszeństwo to zupełnie normalna reakcja człowieka w wypadku, gdy czuje się zagrożony czy przerażony. Jest to reakcja naturalna zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, niezależnie od tego, czy zagrożenie jest realne i pochodzi ze świata zewnętrznego, czy też znajduje się wewnątrz nas, na przykład, gdy jesteśmy bardzo zdenerwowani, zdezorientowani, odczuwamy zmartwienie lub frustrację. To właśnie gniew czy nieposłuszeństwo mogą złagodzić uczucie bezsilności i na pewien czas ulżyć w bólu.

Małe dzieci jeszcze nie potrafią radzić sobie z rozczarowaniem czy frustracją, ponieważ nie mają jeszcze niezbędnych do tego umiejętności. Ich psychika nie jest jeszcze na tyle rozwinięta, by mogły zobaczyć prawdziwe przyczyny swoich zmartwień. Dzieci nie potrafią jeszcze same siebie uspokoić i regulować swoich reakcji. Karanie dziecka za złe zachowanie w takich przypadkach jest nie tylko niesprawiedliwe, ale i bezowocne. Ponieważ z powodu poczucia niesprawiedliwości względem siebie dziecko czuje jeszcze większą bezsilność i złość.

Ale jeśli karanie tylko pogarsza złe zachowanie dziecka, to jak wobec tego poradzić sobie ze tym złym zachowaniem? Co począć, gdy dziecko okazuje gniew i nieposłuszeństwo?

1. Staraj się być w pełni obecnym w danej sytuacji, zachowaj spokój i okaż współodczuwanie. Pamiętaj, że złe lub nieposłuszne dziecko w rzeczywistości doznaje cierpienia, odczuwa jakieś zagrożenie. Nawet, jeżeli masz ochotę na nie nakrzyczeć czy jakoś ukarać, powstrzymaj się. Nie pozwalaj sobie na okazywanie niekontrolowanych reakcji z powodu jego złego zachowania. Jeżeli ukarzesz dziecko czy nakrzyczysz na nie, będzie się bało jeszcze bardziej i prawdopodobieństwo jego złego zachowania w przyszłości tylko wzrośnie. Najpierw należy zrozumieć istotę całej sprawy. I zrobić to, co powinien zrobić dorosły: wziąć głęboki oddech i zaakceptować negatywne emocje swojego dziecka. Tak też pokażesz mu przykład, że można poradzić sobie ze złożonymi uczuciami. Z czasem dziecko nauczy się opanowywać swoje emocje samodzielnie.

2. Zaakceptuj przyczynę gniewu dziecka. Spokojnie powiedz dziecku, że rozumiesz powód jego gniewu (to nie ważne, czy ta przyczyna jest uzasadniona, czy też nie). Wtedy będzie się ono czuło bezpieczniej i nauczy sią lepiej rozumieć źródła swojego niepokoju. Może to być zmartwienie z powodu zepsutej zabawki, rozdrażnienie spowodowane niemiłym słowem, które padło pod jego adresem, czy też obawa przed podwórkowymi chuliganami.

3. Wyjaśnij dziecku, że nie ma „właściwych” i „niewłaściwych” emocji. Psychologowie twierdzą, że wszystkie emocje są dopuszczalne, ale trzeba wiedzieć, jak je opanować. Nawet uczucia gniewu, zawiści, beznadziejności, smutku i inne, uważane za „negatywne”, są uczciwe i realne. Dlatego nie należy mówić dziecku, żeby się zaraz uspokoiło czy też postąpiło w jakiś określony sposób. Zamiast tego zaakceptuj jego emocje i bądź wdzięczny, że ufa ci na tyle, że wprowadza cię w świat swoich uczuć. Twoja akceptacja sprawi, że dziecko samo zaakceptuje i wyrazi swoje odczucia zamiast je stłumić (bo tak naprawdę, tłumienie ich nigdy nie prowadzi do niczego dobrego).

4. Wyjaśnij dziecku, że nigdy nie powinno podejmować żadnych czynności pod wpływem gniewu. Nie należy pozwalać dziecku rozrzucać rzeczy, gryźć, kopać czy bić kogoś, również i rodziców. Jeżeli dziecko zachowuje się właśnie tak, rodzice powinni ustalić mu ograniczenia i w ten sposób nauczyć je panować nad swoim gniewem. Możesz powiedzieć dziecku: „Możesz się denerwować, ile chcesz, ale nie pozwolę ci bić mnie czy kogokolwiek innego. Moim zadaniem jest, by ty i wszyscy inni byli bezpieczni. Zresztą bicie niewiele pomoże. Może raczej opowiedz mi, co powoduje twoją złość, nie czyniąc mi krzywdy”.

5. Zachowaj bliskość i emocjonalny kontakt z dzieckiem. Złe i niegrzeczne dziecko, z reguły, odczuwa strach i cierpienie. Bardzo potrzebuje bliskości spokojnej i silnej osoby dorosłej, aby poczuć się bezpiecznie i pojąć, co ma robić dalej. Zamiast krzyczeć na dziecko, stawiać je do kąta lub wypędzić do innego pokoju, pozostań blisko dzieląc jego emocje. Tylko w ten sposób zachowasz emocjonalny kontakt z dzieckiem.

6. Odegraj konfliktową sytuację z zamianą ról. Zamień konflikt w zabawę. Pobądź przez chwilę zdenerwowanym dzieckiem albo tym, kto wywołał jego gniew. Nie obawiaj się przesadzić z emocjami podczas zabawy. Możesz też wykorzystać jakieś rekwizyty czy kostiumy. To wywoła śmiech dziecka i sprawi, że będzie mogło zobaczyć sytuację z zewnątrz. To znacznie ułatwi mu odnalezienie kreatywnego rozwiązania problemu, dlatego że poczuje, że je słyszysz i rozumiesz.

7. Sporządź razem z dzieckiem listę pożytecznych rzeczy, które mogą pomóc mu opanować gniew. Może to być kilka minut głębokiego oddychania, słuchanie muzyki, krótki taniec itp. By się uspokoić, dziecko może potrzebować przejść do jakiegoś spokojniejszego miejsca, policzyć do dziesięciu, wyjść na dwór i trochę pobiegać, przelać swoje uczucia w rysunku, wygadać się do ulubionej przytulanki itp. W taki czy inny sposób, ale negatywne emocje trzeba jakoś odreagować.

8. Naucz swoje dziecko zauważać sygnały, które mogą doprowadzić do wybuchu gniewu. Pomoże to dziecku w porę zatrzymać się i uspokoić, żeby nie dopuścić rozwoju negatywnych emocji. W przypadku małych dzieci należy stosować profilaktykę: upewnić się, że dziecko dostaje zbilansowany pokarm, ma dostatecznie dużo czasu na sen i aktywność fizyczną, otrzymuje od was wystarczającą ilość objęć i uśmiechów w ciągu dnia, że czuje się ważne i kochane. W miarę dorastania pomóżcie mu zrozumieć, od czego zaczynają się wybuchy gniewu i co je powoduje. Razem z tym należy nauczyć dziecko sposobów, które pomogą mu się uspokoić.

9. Niezmienna zasada dla rodziców: rozwiązuj problemy razem z dzieckiem, a nie zamiast dziecka. Misja rodziców polega na tym, by pomóc dziecku nauczyć się radzić sobie w trudnościach życiowych, nie uciekając się do złego zachowania. Po każdym nieprzyjemnym incydencie, jak tylko dziecko się uspokoi, należy spokojnie omówić z nim to, co zaszło, i to, jak można było zachowywać się inaczej w zaistniałej sytuacji. Pomóżcie dziecku podejmować właściwe decyzje. Dzięki takiemu rodzicielskiemu wsparciu dziecko poczuje, że jest silniejsze i w końcu nauczy się najważniejszej rzeczy – zapobiegania powstawaniu problemów oraz panowania nad swoimi emocjonalnymi reakcjami.

10. Zadbaj o siebie. Uczysz dziecko zasad życia w każdej chwili, którą spędzasz razem z nim. Dlatego zrób wszystko, co się da, dla własnego dobrego samopoczucia – chodzi tu o odżywianie, ilość snu, aktywność fizyczną, przebywanie na świeżym powietrzu itp. Gdy rodzice są w optymalnej formie umysłowej i fizycznej, będą w stanie zareagować bardziej odpowiednio na wynikające problemy. Zróbcie wszystko, co możliwe, żeby pokazać dziecku dobry przykład opanowania i umiejętności stawiania czoła przeciwnościom.

11. Okaż cierpliwość. Z pewnością, samoregulacja wymaga lat praktyki i doświadczenia życiowego. Niestety, nawet wielu dorosłych nie potrafi panować nad swoimi emocjami. Dlatego należy okazać cierpliwość i zrozumienie w czasie, kiedy dziecko dopiero uczy się radzić sobie za swoimi uczuciami.

Pomagając swojemu dziecku czuć się na tyle bezpiecznie, by mogło wyrazić swój gniew i zrozumieć własne skryte uczucia, pomożecie mu odnosić sukcesy w szkole i w relacjach z otoczeniem. Wtedy w przyszłości dziecko z pewnością może liczyć na karierą zawodową, sukcesy w romantycznych relacjach i w wychowaniu własnych dzieci.

Gość
Oceń publikację